Sólin Sólin Rís 10:23 • sest 16:05 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:04 • Sest 15:29 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 12:18 • Síðdegis: 25:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 05:51 • Síðdegis: 18:50 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:23 • sest 16:05 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:04 • Sest 15:29 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 12:18 • Síðdegis: 25:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 05:51 • Síðdegis: 18:50 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Heilbrigðisvísindi Læknisfræði Hreinsast fitugar og óhreinar æðar í reykingamanni þegar hann hættir að reykja?

Flokkun:

29.1.2009
Heilbrigðisvísindi Læknisfræði

Hreinsast fitugar og óhreinar æðar í reykingamanni þegar hann hættir að reykja?

Bolli Þórsson

Með fitugum æðum er líklega átt við það sem kallast æðakölkun á íslensku eða atherosclerosis á ensku. Æðakölkun er meinsemd sem myndast í slagæðum vegna áreitis á æðina af einhverjum toga. Í æðakölkuninni er fitukjarni sem er að mestum hluta kólesteról og því er rætt um fitugar æðar í spurningunni.

Reykingar eru einn þeirra þátta sem valda áreiti á slagæðarnar og flýta fyrir eða auka við æðakölkun. Mikið kólesteról í blóði og hár blóðþrýstingur eru aðrir þættir sem hafa áhrif. Ef æðakölkun hefur náð að myndast í æð er álitið að hún gangi að jafnaði ekki til baka enda má segja að æðakölkun sé hluti af því að eldast og sést hún hjá nær öllum öldruðum.



Sé áreitið á æðina hinsvegar minnkað verulega með lyfjagjöf eins og gert er með vissum blóðfitu og blóðþrýstingslyfjum getur æðakölkunin minnkað. Líklegt er að það sama eigi við ef fólk hættir að reykja þó að mínu viti hafi ekki verið sýnt fram á það. Einnig er líklegt að stöðuleiki æðakölkunarinnar og storkueiginleikar blóðsins verði hagstæðari ef reykingum er hætt og æðakölkunin valdi því síður bráðum sjúkdómi eins og kransæðastíflu.

Í samantekt má segja að ólíklegt sé að æðakölkun hreinsist ef menn hætta að reykja en það hægir á því að hún versni og hugsanlegt minnkar æðakölkunin nokkuð.

Frekari fróðleikur á Vísindavefnum:

Mynd: Johns Hopkins. Sótt 28. 1. 2009.

Höfundur

Bolli Þórsson

læknir hjá Hjartavernd

Útgáfudagur

29.1.2009

Spyrjandi

Valbjörn Steingrímsson

Efnisorð

Tilvísun

Bolli Þórsson. „Hreinsast fitugar og óhreinar æðar í reykingamanni þegar hann hættir að reykja?“ Vísindavefurinn, 29. janúar 2009, sótt 23. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=7915.

Bolli Þórsson. (2009, 29. janúar). Hreinsast fitugar og óhreinar æðar í reykingamanni þegar hann hættir að reykja? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=7915

Bolli Þórsson. „Hreinsast fitugar og óhreinar æðar í reykingamanni þegar hann hættir að reykja?“ Vísindavefurinn. 29. jan. 2009. Vefsíða. 23. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=7915>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hreinsast fitugar og óhreinar æðar í reykingamanni þegar hann hættir að reykja?
Með fitugum æðum er líklega átt við það sem kallast æðakölkun á íslensku eða atherosclerosis á ensku. Æðakölkun er meinsemd sem myndast í slagæðum vegna áreitis á æðina af einhverjum toga. Í æðakölkuninni er fitukjarni sem er að mestum hluta kólesteról og því er rætt um fitugar æðar í spurningunni.

Reykingar eru einn þeirra þátta sem valda áreiti á slagæðarnar og flýta fyrir eða auka við æðakölkun. Mikið kólesteról í blóði og hár blóðþrýstingur eru aðrir þættir sem hafa áhrif. Ef æðakölkun hefur náð að myndast í æð er álitið að hún gangi að jafnaði ekki til baka enda má segja að æðakölkun sé hluti af því að eldast og sést hún hjá nær öllum öldruðum.



Sé áreitið á æðina hinsvegar minnkað verulega með lyfjagjöf eins og gert er með vissum blóðfitu og blóðþrýstingslyfjum getur æðakölkunin minnkað. Líklegt er að það sama eigi við ef fólk hættir að reykja þó að mínu viti hafi ekki verið sýnt fram á það. Einnig er líklegt að stöðuleiki æðakölkunarinnar og storkueiginleikar blóðsins verði hagstæðari ef reykingum er hætt og æðakölkunin valdi því síður bráðum sjúkdómi eins og kransæðastíflu.

Í samantekt má segja að ólíklegt sé að æðakölkun hreinsist ef menn hætta að reykja en það hægir á því að hún versni og hugsanlegt minnkar æðakölkunin nokkuð.

Frekari fróðleikur á Vísindavefnum:

Mynd: Johns Hopkins. Sótt 28. 1. 2009....