Er löglegt fyrir almenning að reka svokallaða "pirate radio station (pírataútvarp)" á lágum krafti?Hugtakið pírataútvarp vísar til fyrirbæris sem kallast á ensku Pirate radio, en með því er átt við útvarpsstöðvar sem starfa á skjön við reglur og leyfisveitingar með klækjabrögðum eins og lágri tíðni eða útvarpssendum utan lögsögu yfirvalda. Í 3. gr. fjölmiðlalaga er tiltekið að lögin gildi um alla fjölmiðla sem dreifa efni sem er ætlað almenningi til móttöku og lýtur ritstjórn. Talsmenn pírataútvarps þyrftu því að sannfæra yfirvöld um að útvarpsstöðin væri ekki fjölmiðill. Slíkt gæti reynst erfitt ef forsvarsmenn stöðvarinnar hyggjast útvarpa dagskrá á FM-tíðni. Skilgreining fjölmiðlalaganna er nokkuð víðtæk en aðalskilyrðin eru að ritstjórn starfi á miðlinum og að efnið sé ætlað almenningi. Sé sendirinn sem útvarpar efninu stærri en 2W og þjónustusvæðið nær til fleiri en 100 íbúa, þarf að auki að sækja um FM-tíðni hjá Póst- og fjarskiptastofnun. Sé það ekki gert getur stofnunin lagt dagsektir á stöðina, allt frá 50 og upp í 500 þúsund krónur. Þó stöðin kæmist undan því að vera skilgreind sem fjölmiðill í skilningi fjölmiðlalaga þýðir það þó ekki að pírataútvarpið mætti senda út höfundaréttarvarna tónlist. Í 2. gr. höfundalaga kemur fram að opinber flutningur á verki teljist þegar verk er flutt í útvarpi, eða útvarpað á vinnustað í stórum hátalara. Því gæti sjóræningjaútvarpið ekki fetað í fótspor velþekktrar erlendrar stöðvar sem kallast Piratebay. Ef það væri reynt væri hætta á að forsvarsmenn stöðvarinnar þyrftu að sæta refsingu á grundvelli 55. gr. höfundalaga. Markhópur stöðvarinnar eða kraftur útsendingarinnar skiptir í þessu samhengi engu máli. Niðurstaða svarsins er því eftirfarandi: Til þess að komast undan skráningarskyldu þyrfti sendir pítataútarpsins að vera aflminni en 2W, íbúar þess svæðis sem útvarpað er á þyrftu að vera færri en 100 og dagskráin mætti ekki ritstýrð eða ætluð almenningi. Að auki væri ekki hægt að útvarpa höfundaréttuvörðu efni. Heimildir og mynd:
- Höfundalög 73/1972. Alþingi.is. Sótt 16.06.2020.
- Lög um fjölmiðla 38/2011. Alþingi.is. Sótt 21.04.2020.
- Lög um Póst- og fjarskiptastofnun 69/2003. Alþingi.is. Sótt 16.06.2020.
- Radio station WJAZ, Chicago. Sótt 21.04.2020 af Wikimedia Commons.