Af hverju loga svona miklir gróðureldar í Ástralíu?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju loga svona miklir gróðureldar í Ástralíu?
Frá haustinu 2019 og fram að því að þetta er skrifað snemma í janúar 2020 hafa geisað miklir gróðureldar í Ástralíu. Ásæður þess að eldarnir eru svona miklir nú eru bæði nærtækar (e. proximal) og fjarrænar (e. distal). Það nærtæka er að fólk kveikir í af slysni eða gáleysi. Ef sina, sprek og lauf á jörðinni er þurrt kviknar auðveldlega í og eldur breiðist út. Ef hvasst er breiðist hann hratt út og erfitt eða vonlaust er að ráða við eldinn. Þegar gróðureldar magnast skapa þeir sinn eiginn vind, glóðir feykjast og kveikja nýja elda, stundum í talsverðri fjarlægð. Eldarnir í Ástralíu eru núna að viðhalda sjálfum sér og breiðast út með þessu móti.

Fjarrænar ástæður fyrir þessum miklu eldum eru þær að nú eru óvenju langvarandi þurrkar í Ástralíu og því er allur gróður þurr og eldfimur. Ekki nóg með það heldur er þurrkasvæðið óvenju víðáttumikið og nær um alla álfuna. Miklir og langvarandi þurrkar eru meðal þeirra atriða sem loftslagsspár gera ráð fyrir að séu fylgifiskar hnattrænnar hlýnunar og því tengja margir ástandið í Ástralíu nú við loftslagsbreytingar.

Við þetta má svo bæta að trjátegundirnar sem eru mest áberandi í skógum í suðurhluta Ástralíu og hafa verið kölluð tröllatré á íslensku (Eucalyptus), eru með lauf með miklu innihaldi lífrænnar olíu. Hún ver trén fyrir þurrki en er líka eldfim og því fuðra trjákrónurnar upp þegar eldur kemst í þær. Það gerir illt verra þegar eldurinn kemst í skóglendi.

Á heildina litið eru þetta hugsanlega mestu gróðureldar sem um getur. Hins vegar er erfitt að bera þetta saman því oftast er rætt um einstaka elda sem ná yfir mjög stór samfelld svæði. Í Ástralíu núna er ekki um stærri samfelld svæði að ræða en dæmi eru um annars staðar en það eru eldar á mjög mörgum svæðum í einu sem gerir ástandið eins alvarlegt og raun ber vitni.

Mynd:

• Bush fire at Captain Creek central Queensland Australia..JPG - Wikimedia Commons. Birt undir CC BY-SA 3.0 leyfi. (Sótt 13.1.2020).
• File:Applebox.JPG - Wikimedia Commons. (Sótt 13.01.2020).

...