Hafa aðstandendur aðgang að sjúkraskrá látins einstaklings?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hafa aðstandendur aðgang að sjúkraskrá látins einstaklings?
Aðgangur að sjúkraskrám er takmarkaður við lögheimild. Það þýðir að enginn fær aðgang að sjúkraskrám annarra nema slíkur aðgangur sé tilgreindur í lögum. Slíkar heimildir eru tíundaðar í 4. kafla laga um sjúkraskrár nr. 55/2009.

Í 15. grein laganna er kveðið á um rétt „náinna aðstandenda“ til aðgangs að sjúkraskrám látinna einstaklinga. Náinn aðstandandi er til að mynda maki, foreldri eða afkomandi. Ríkar ástæður þurfa að vera fyrir hendi til að þeir fái aðgang að sjúkraskrám látinna einstaklinga. Í ákvæðinu er einnig áréttað að tekið skal tillit til vilja hins látna ásamt hagsmunum þess sem óskar eftir upplýsingunum.

Greinin er svonefnd vísiregla og því ræðst það af hverju tilfelli fyrir sig og mati umsjónaraðila sjúkraskrárinnar hvort aðstandendur hljóti aðgang. Greinin er því að einhverju leyti matskennd en þó er gerð krafa um að sá sem óski eftir gögnunum sé „náinn aðstandandi“ og að „ríkar ástæður" mæli með því að hann fái gögnin afhent.

Með hliðsjón af 12. grein laga um réttindi sjúklinga nr. 74/1997, sem lýsir þagnarskyldu starfsmanna heilbrigðisþjónustu, má draga þá ályktun að það sé meginregla að þagnarskylda ríki um heilsufar látina manna. Afrit af sjúkraskrá yrði því ekki veitt á grundvelli forvitnissaka ef vilji hins látna lægi ekki fyrir. Öðru máli gegndi til dæmis ef erfingi vildi hnekkja erfðaskrá vegna meints heilsubrests þess sem lætur eftir sig erfðaskrá eða ef grunur léki á um að eitthvað hafi farið úrskeiðis við meðferð hins látna á sjúkrahúsi.

Þessa ríku vernd má rekja til þess að sjúkraskrár eru trúnaðarmál samkvæmt áðurnefndri meginreglu og falla undir friðhelgi einkalífs sem eru stjórnarskrárvarin mannréttindi í 71. grein hennar. Því ber að túlka þröngt allar undantekningar frá þeirri meginreglu, sérstaklega þegar vilji hins látna til að deila þessum upplýsingum liggur ekki fyrir.

Heimildir:

• Dómur Hæstaréttar í máli 275/2015. (Sótt 24.10.19)
• Lög um um réttindi sjúklinga nr. 74/1997. (Sótt 24.10.19)
• Lög um sjúkráskrár nr. 55/2009 og lögskýringargögn. (Sótt 24.10.19)
• Sjúkraskrá- Embætti landlæknis. (Sótt 24.10.19)
Upprunalega spurningin var:

Hvar get ég fengið upplýsingar um það hvort móðir mín, sem lést fyrir mörgum árum síðan, var með vissan sjúkdóm (sem var ekki dánarorsökin)?

...