Er 1 lítri af léttmjólk léttari en lítri af nýmjólk og lítri af rjóma?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er 1 lítri af léttmjólk léttari en lítri af nýmjólk og lítri af rjóma?
Hér er einnig svarað spurningunni:

Hve þungur er lítri af rjóma?

Mjólkurfita er eðlisléttari en vatn og þar sem rjómi og mjólkurafbrigði (nýmjólk, léttmjólk og undanrenna) eru að stærstum hluta vatn getum við sagt til um röð eðlismassa þessara vökva ef við vitum fitumagnið í vökvanum. Magn annarra efna í þessum mjólkurvörum skiptir einnig máli.

Rjómi er langfeitastur (36% fita), nýmjólkin næstfeitust (3,9% fita), þá léttmjólkin (1,5% fita) og undanrennan rekur lestina (0,1% fita). Rjóminn ætti því að vera mun eðlisléttari en mjólkin en það ætti ekki að vera mikill munur á eðlismassa mjólkurafbrigðanna. Sú er líka raunin eins og sést í töflunni hér fyrir neðan, þar sem einn lítri af rjóma vegur 0,997 kg en mjólkurafbrigðin vega 1,032-1,035 kg.

Nýmjólk og léttmjólk innihalda jafn mikið af öllum efnum nema fitu þar sem nýmjólkin er aðeins fitumeiri og er því örlítið eðlisléttari en léttmjólkin. Einn lítri af nýmjólk vegur 1,032 kg við 15°C en einn lítri af léttmjólk vegur 1,034 kg.

Einnig sést í töflunni að þeim mun meiri fita sem er í mjólkurvörunum, þeim mun orkumeiri eru þær. Þar sem nýmjólkin er feitari en léttmjólkin (en að öðru leyti er innihald þeirra eins) inniheldur hún meiri orku. Nafn léttmjólkurinnar kemur því ekki til vegna þess að hún sé léttari en nýmjólkin heldur vegna þess að hún er fituminni og orkuminni.

Tafla 1. Næringargildi í 100 g.^[1]

Vara	Fitumagn (%)	Magn fastra efna (að fitu undanskilinni)	Kolvetni (%)	Eðlismassi við 15°C (kg/L)	Orka (kJ/kcal)
Rjómi	36	5,3	2,9	0,997	1.419/344
Nýmjólk	3,9	8,2	4,5	1,032	280/67
Léttmjólk	1,5	8,2	4,5	1,034	190/45
Undanrenna	0,1	8,5	4,7	1,035	143/34

Tilvísun:

1. ^ Eðlismassar eru fengnir frá starfsmönnum mjólkurvinnslunnar MS. Aðrar tölur í töflunni eru fengnar af heimasíðu mjólkurvinnslunnar MS.

Heimildir og mynd:

• Dairy Processing Handbook - Tetra Pak. (Sótt 13.4.2022).
• Density of Milk and the Trick Question About the Weight of a Gallon of Milk - Matmatch. (Sótt 13.4.2022).
• Parenting.firstcry.com. (Sótt 13.4.2022).

...