Hvað eru jökulsker og hvernig myndast þau?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað eru jökulsker og hvernig myndast þau?
Eins og „geysir“ er alþjóðaorð fyrir goshveri er grænlenska orðið „nunatak“ alþjóðaorð fyrir jökulsker. Orðið vísar til fjallstinda eða hryggja sem standa upp úr jökli, líkt og sker standa upp úr sjó. Dæmi um jökulsker eru mörg á Íslandi, en meðal hinna þekktari eru Esjufjöll í Breiðamerkurjökli. Esjufjöll kljúfa jökulinn í tvo skriðjökla sem streyma fram hjá skerinu sinn hvoru megin og naga bergið, en grjót úr því hrynur niður á jökulinn. Þar sem skriðjöklarnir sameinast aftur neðan við skerið myndar grjótið urðarrana, „rönd“ á skaftfellsku, sem teygist eftir Breiðamerkurjökli alla leið frá Esjufjöllum niður að Jökulsárlóni.

Talið er að nokkur fjöll á Norðurlandi hafi staðið sem jökulsker upp úr jökulbreiðu síðasta kuldaskeiðs ísaldar og á þeim tórt harðgerðar jurtir, ekki síst birkið, sem síðan hafi lagt undir sig landið eftir að jöklarnir hurfu fyrir 10.000 árum. Þá stóðu eftir hvassir tindar, horn eða hryggir sem skriðjöklarnir höfðu mótað, til dæmis Kirkjufell á Snæfellsnesi og hryggurinn Drangafjall milli Öxnadals og Hörgárdals.

Mynd:

• Esjufjöll - Wikipedia, frjálsa alfræðiritið. Höfundur myndar Dietrich Michael Weidmann. Birt undir CC BY-SA 3.0 leyfi. (Sótt 3.9.2019)

...