Hvað rannsakaði vísindamaðurinn Þorsteinn Ingi Sigfússon?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað rannsakaði vísindamaðurinn Þorsteinn Ingi Sigfússon?
Þorsteinn Ingi Sigfússon var prófessor í eðlisfræði við Háskóla Íslands og forstjóri Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands (frá 2007). Þorsteinn nam eðlisfræði, stærðfræði og efnafræði við Háskólann í Kaupmannahöfn og bauðst svo að koma til doktorsnáms í Cambridge-háskóla á Englandi og vinna þar við Cavendish-rannsóknastofnunina.

Upphaflega einbeitti Þorsteinn sér að rannsóknum á járnseglinum Ni₃Al þar sem leiðnirafeindir skapa seglun. Hann framleiddi einkristalla af efninu og skoðaði rafeiginleika þeirra við afar lágan hita og í sterku segulsviði við lághitaeðlisfræðideild Cavendish-rannsóknastofnunarinnar. Þorsteinn var kjörinn „Research Fellow“ við Darwin College í Cambridge árið 1982 en fluttist aftur til Íslands sama ár.

Við heimkomuna réðst Þorsteinn til Raunvísindastofnunar Háskólans. Snemma í því starfi kynntist hann áskorunum í málmeðlisfræði hjá Íslenska járnblendifélaginu. Með því að beita svokallaðri Mössbauer-tækni tókst honum að greina byggingargalla í kísiljárni sem leitt höfðu til þess að efnið molnaði í flutningum og féll um nokkra gæðaflokka. Þorsteinn setti fram TTT (e. time-temperature-transformation) graf fyrir efnið. Með því að stýra hitasögu efnisins í framleiðslu styrktist það og varð síðan nefnt „strongsil“. Í framhaldi af verkefninu kostaði Járnblendifélagið nýja prófessorsstöðu við Háskóla Íslands. Margir framhaldsnemar komu að rannsóknum á kísiljárni og áli undir stjórn Þorsteins, bæði við Háskóla Íslands og erlenda háskóla.

Á þessum árum beindist áhugi Þorsteins einnig að orkumálum, einkum vetni sem orkubera. Fyrirtækið Íslensk NýOrka var stofnað þegar hafist var handa við að þróa vetnishagkerfi á sviði samgangna. Árið 2003 var sett upp fyrsta vetnisstöðin á Íslandi en Þorsteinn var þá formaður stjórnar Íslenskrar NýOrku, sem hélt utan um verkefnið. Í framhaldinu voru alþjóðasamtökin IPHE (International Partnership for the Hydrogen Energy) stofnuð í Washington af öllum stærstu iðnríkjum heims. Þar var Þorsteinn, ásamt Þjóðverjanum dr. Hanns Joachim Neef, einn tveggja formanna.

Fyrir framlag sitt til vetnismála hlaut Þorsteinn Global Energy Prize verðlaunin í St. Pétursborg árið 2007. Í framhaldi af því stýrði hann mjög stóru rannsóknaverkefni (Megaproject) við Tomsk-háskóla þar sem unnið var að rannsóknum á efnarafölum með notkun nýrra himna og eins himna úr fjölliðum sem meðhöndlaðar voru með geislun í kjarnorkuhraðli.

Tæknileg eðlisfræði og nýsköpun tengd henni voru viðfangsefni Þorsteins frá upphafi. Hann stóð að stofnun sprotafyrirtækja á mörgum sviðum. Eitt þekktasta dæmið er Vaki fiskeldiskerfi sem hann stofnaði með Hermanni Kristjánssyni og fleirum og var Þorsteinn fyrsti stjórnarformaður þess. Vaki hefur verið leiðandi í heiminum á sviði þyngdargreiningar á villtum fiski og eldisfiski og beitir ljóstækni við þær mælingar.

Þorsteinn hlaut riddarakross Hinnar íslensku fálkaorðu fyrir samstarf háskóla og iðnaðar árið 2004. Hann fæddist í Vestmannaeyjum, 4. júní 1954 og lést 15. júlí 2019 í Stokkhólmi.

Mynd:

Úr safni ÞIS.

...