Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Þegar sveppir eru tíndir, skiptir máli hvort þeir eru skornir eða slitnir upp?

Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir

Í heild hljóðaði spurningin svona:
Þegar sveppir eru tíndir, skiptir máli hvort þeir eru skornir eða slitnir upp? Og ef svo er, hvers vegna?

Nei það skiptir ekki máli hvort sveppir eru skornir eða slitnir upp því það eru sveppaldin sem maður tínir en ekki líkami sveppsins. Líkami sveppsins er gerður úr fínlegum sveppþráðum og er til dæmis ofan í jarðvegi, vafinn utan um rótarenda hýsiltrjáa svepprótarsveppa eða inni í rotnandi trjábol. Svo lengi sem líkami sveppsins er ekki skemmdur þá mun hann framleiða fleiri aldin þegar aðstæður henta til fjölgunar. Aldin sveppa eru ætluð til þess að skýla því þegar gró sveppsins eru mynduð og að auðvelda dreifingu þeirra. Þegar gróin eru fokin út í veður og vind er hlutverki aldinanna lokið.

Kúalubbi (Leccinum scabrum) er einn allra algengasti hattsveppur á Íslandi og myndar svepprót með birki. Hann er ágætur matsveppur ef hann er ungur og óskemmdur.

Ef að ætlunin er að greina sveppi þá er nauðsynlegt að allur stafurinn fylgi með því á sumum sveppum eru greiningareinkenni á enda stafsins. Ef fólk hins vegar þekkir sveppinn þá skiptir ekki máli hvort það losar allt aldinið eða skilur endann eftir. Sveppatínslumenn ættu samt að leitast við að ganga vel um landið. Aldin matsveppa sem orðin eru of gömul til að nýtast til matar er best að láta standa óhreyfð.

Mynd:

Höfundur

sveppafræðingur, Náttúrufræðistofnun, Akureyrarsetri

Útgáfudagur

17.8.2018

Spyrjandi

Guðrún Bachmann

Tilvísun

Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir. „Þegar sveppir eru tíndir, skiptir máli hvort þeir eru skornir eða slitnir upp?“ Vísindavefurinn, 17. ágúst 2018, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=76201.

Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir. (2018, 17. ágúst). Þegar sveppir eru tíndir, skiptir máli hvort þeir eru skornir eða slitnir upp? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=76201

Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir. „Þegar sveppir eru tíndir, skiptir máli hvort þeir eru skornir eða slitnir upp?“ Vísindavefurinn. 17. ágú. 2018. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=76201>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Þegar sveppir eru tíndir, skiptir máli hvort þeir eru skornir eða slitnir upp?
Í heild hljóðaði spurningin svona:

Þegar sveppir eru tíndir, skiptir máli hvort þeir eru skornir eða slitnir upp? Og ef svo er, hvers vegna?

Nei það skiptir ekki máli hvort sveppir eru skornir eða slitnir upp því það eru sveppaldin sem maður tínir en ekki líkami sveppsins. Líkami sveppsins er gerður úr fínlegum sveppþráðum og er til dæmis ofan í jarðvegi, vafinn utan um rótarenda hýsiltrjáa svepprótarsveppa eða inni í rotnandi trjábol. Svo lengi sem líkami sveppsins er ekki skemmdur þá mun hann framleiða fleiri aldin þegar aðstæður henta til fjölgunar. Aldin sveppa eru ætluð til þess að skýla því þegar gró sveppsins eru mynduð og að auðvelda dreifingu þeirra. Þegar gróin eru fokin út í veður og vind er hlutverki aldinanna lokið.

Kúalubbi (Leccinum scabrum) er einn allra algengasti hattsveppur á Íslandi og myndar svepprót með birki. Hann er ágætur matsveppur ef hann er ungur og óskemmdur.

Ef að ætlunin er að greina sveppi þá er nauðsynlegt að allur stafurinn fylgi með því á sumum sveppum eru greiningareinkenni á enda stafsins. Ef fólk hins vegar þekkir sveppinn þá skiptir ekki máli hvort það losar allt aldinið eða skilur endann eftir. Sveppatínslumenn ættu samt að leitast við að ganga vel um landið. Aldin matsveppa sem orðin eru of gömul til að nýtast til matar er best að láta standa óhreyfð.

Mynd:

...