Hvað verður um Golfstrauminn ef það hlýnar svo mikið að ísinn í Íshafinu bráðnar?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað verður um Golfstrauminn ef það hlýnar svo mikið að ísinn í Íshafinu bráðnar?
Í heild sinni hljóðaði spurningin svona:

Ég var að ræða við doktor í jarðfræði sem hélt því fram að við hlýnun Íshafsins myndi Golfstraumurinn halda áfram yfir norðurskautið og allt til Asíu. Ég hef alltaf haldið að það sem knýr Golfstrauminn sé þegar ískaldur sjórinn sekkur til botns þá dragi hann til sín yfirborð Norður-Atlantshafsins og myndar þar með nokkurskonar dæluhjól sem veldur því að hlýtt yfirborð dregst til norðurs og kaldir djúpsjávarstraumar streyma til suðurs. Og þar með, að ef íshafið hitnaði myndi dælan stoppa og Golfstraumurinn með. Hvað segið þið?

Í stuttu máli er svarið við spurningunni á þessa leið: Verði Íshafið íslaust má búast við að hafstraumar á norðurslóðum muni breytast en fátt, ef nokkuð, bendir til þess að hlýsjórinn myndi flæða áfram inn í Íshafið.

Ef við lítum á nútímamynd sem sýnir hafstrauma í Íshafinu kemur fram að:

• Inn í Norðurhöf (Íslandshaf, Noregshaf og Grænlandshaf) berst hlýsjór Atlantshafsins, afsprengi Golfstraumsins. Hlýsjórinn kólnar þegar hann miðlar varma til lofts. Því er veðrátta við norðaustanvert Atlantshaf miklu hlýrri en á annars staðar á svipuðum breiddagráðum. Angar hlýsjávarins ná til Íshafsins gegnum austanvert Framsund og Barentshaf. Vegna kælingar á þessum selturíka sjó niður fyrir -1°C, verður djúpsjávarmyndun í Norðurhöfum, einkum Grænlandshafi. Eins og fyrirspyrjandi nefnir er kæling og djúpsjávarmyndun talin draga hlýsjóinn norður.

• Beringssund er grunnt, um það streymir sjór úr Kyrrahafi til Íshafsins.
• Mörg stórfljót falla í Íshafið. Það tekur við um tíunda hluta alls ferskvatns sem til sjávar fellur á jörðinni.
• Straumar í Íshafinu eru allflóknir og ráðast einkum af vindum og botnlögun.
• Útstreymi Íshafssjávar endar allt í Atlantshafi. Yfirborðsstraumar um kanadísku sundin vestan Grænlands og með Austur Grænlandsstraumi. Djúpsjórinn streymir í suðurátt yfir hryggina milli Grænlands og Íslands, milli Íslands og Færeyja og um rennuna milli Færeyja og Bretlandseyja. Með viðbót frá djúpsjávarmyndun í Labradorhafi er þetta efnið í djúpsjávarflæðið suður eftir Atlantshafi. Þetta er meginþáttur í hita-seltu-hringrásinnni svonefndu.

Ef Íshafið verður íslaust mun þessi mynd eflaust eitthvað breytast, sérstaklega vegna breytts samspils vinda og yfirborðsstrauma. Höfundur þessa svars hefur ekki séð neitt sem styður það að hlýsjórinn flæddi áfram inn í Íshafið, undir lágseltu yfirborðssjónum, við þær aðstæður. Sú sviðsmynd sem fær mesta athygli er sú hvort ferskvatnsáhrifin breiðist út í framtíð og því muni hægjast á djúpsjávarmynduninni.

Mynd:

• Upprunalega úr greininni Observing the Arctic Ocean carbon cycle in a changing environment eftir Leif G. Anderson & Robie W. Macdonald. Polar Research, Volume 34, 2015, 1. tbl.

...