Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Er hægt að finna loðnu með stærðfræði?

Ritstjórn Vísindavefsins

Íslenski loðnustofninn sækir mikla lífræna orku langt úr norðurhöfum og flytur hana að ströndum landsins þegar haustar. Þetta gerist þannig að þegar hafísinn bráðnar á vorin verður gífurlegur vöxtur í grænþörungastofnum í íshafinu nálægt Jan Mayen. Þessi vöxtur nýtur sólarljóssins allan sólarhringinn og nærist á steinefnum sem berast inn á Íslandshaf. Svifþörungarnir sem nærast á grænþörungunum fjölga sér að sama marki og þá koma gríðarlegar torfur af loðnu syndandi frá norðurströnd Íslands að éta alla þessa fæðu og flytja síðan orkuna með sér aftur að ströndum landsins.


Loðna.

Loðnan þrefaldar stærð sína á þessari fæðugöngu og byggir upp mikinn fituforða. Flestir nytjafiskar Íslendinga nærast á loðnu og hún er aðaluppistaðan í fæðu þorsksins. Fæðuganga loðnunnar í norðurhöf hefur þess vegna verið ein helsta undirstaða velmegunar íslensks samfélags á síðustu öld. Umhverfisþættir virðast hafa mikil áhrif á göngur loðnunnar og eftir því sem stofnstærð hennar sveiflast, sveiflast einnig stofnstærðir fiskanna sem lifa á loðnunni. Þetta gerir mikilvægt að byggja stærðfræðileg líkön sem geta reiknað áhrif umhverfissveiflanna á göngur og stofnstærð loðnunnar og spáð fyrir um áhrifin af umhverfisbreytingum.

Björn Birnir frá Kaliforníuháskóla mun fjalla um hið dularfulla hvarf loðnunnar í fyrirlestraröðinni Undur veraldar í Öskju náttúrufræðahúsi Háskóla Íslands, sal 132, kl 14:00, þann 27. október.

Útgáfudagur

24.10.2007

Spyrjandi

Ritstjórn

Efnisorð

Tilvísun

Ritstjórn Vísindavefsins. „Er hægt að finna loðnu með stærðfræði?“ Vísindavefurinn, 24. október 2007, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=70765.

Ritstjórn Vísindavefsins. (2007, 24. október). Er hægt að finna loðnu með stærðfræði? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=70765

Ritstjórn Vísindavefsins. „Er hægt að finna loðnu með stærðfræði?“ Vísindavefurinn. 24. okt. 2007. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=70765>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Er hægt að finna loðnu með stærðfræði?
Íslenski loðnustofninn sækir mikla lífræna orku langt úr norðurhöfum og flytur hana að ströndum landsins þegar haustar. Þetta gerist þannig að þegar hafísinn bráðnar á vorin verður gífurlegur vöxtur í grænþörungastofnum í íshafinu nálægt Jan Mayen. Þessi vöxtur nýtur sólarljóssins allan sólarhringinn og nærist á steinefnum sem berast inn á Íslandshaf. Svifþörungarnir sem nærast á grænþörungunum fjölga sér að sama marki og þá koma gríðarlegar torfur af loðnu syndandi frá norðurströnd Íslands að éta alla þessa fæðu og flytja síðan orkuna með sér aftur að ströndum landsins.


Loðna.

Loðnan þrefaldar stærð sína á þessari fæðugöngu og byggir upp mikinn fituforða. Flestir nytjafiskar Íslendinga nærast á loðnu og hún er aðaluppistaðan í fæðu þorsksins. Fæðuganga loðnunnar í norðurhöf hefur þess vegna verið ein helsta undirstaða velmegunar íslensks samfélags á síðustu öld. Umhverfisþættir virðast hafa mikil áhrif á göngur loðnunnar og eftir því sem stofnstærð hennar sveiflast, sveiflast einnig stofnstærðir fiskanna sem lifa á loðnunni. Þetta gerir mikilvægt að byggja stærðfræðileg líkön sem geta reiknað áhrif umhverfissveiflanna á göngur og stofnstærð loðnunnar og spáð fyrir um áhrifin af umhverfisbreytingum.

Björn Birnir frá Kaliforníuháskóla mun fjalla um hið dularfulla hvarf loðnunnar í fyrirlestraröðinni Undur veraldar í Öskju náttúrufræðahúsi Háskóla Íslands, sal 132, kl 14:00, þann 27. október....