Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Hvað er dökka rákin í humri? Er nauðsynlegt að taka hana burt áður en humarinn er borðaður?

Jón Már Halldórsson

Þegar við fáum okkur humar er það yfirleitt halinn sem við borðum. Á halanum er dökk rák sem er aftasti hluti meltingarvegarins, en hann endar í endaþarmsopinu. Endaþarmurinn liggur aftast á halanum neðanverðum undir skelblöðkunum.

Ekki er nauðsynlegt að fjarlægja rákina áður en humarinn er borðaður. Sumum þykir þó humarinn ólystugur ef görnin er ekki hreinsuð eða fjarlægð.

Humar sem veiðist hér við land nefnist leturhumar (Nephrops norvegicus) en samkvæmt hefð er hann yfirleitt bara nefndur humar. Leturhumarinn finnst víða á grunnsævi við norðanvert Atlantshaf svo sem við strendur meginlands Evrópu frá Norður-Noregi allt suður til Cadiz-flóa við suðvesturhluta Spánar. Hann lifir einnig við strendur Bretlandseyja og Færeyja. Hér við land finnst hann undan suðurströndinni, frá Hornafirði og vestur eftir, að Reykjanesi og inn í Faxaflóa.


Leturhumar (Nephrops norvegicus).

Leturhumarinn lifir á leirbotni og grefur sér göng ofan í botninn. Oftast eru tvö til þrjú op á göngunum og geta þau tengst göngum annarra humra þannig að flókin gangakerfi myndast. Humarinn nýtir sé göngin til verndar gegn fjölmörgum dýrategundum sem éta hann, en það eru til dæmis þorskur, ýsa, langa, skötuselur og steinbítur.

Humarinn yfirgefur holu sína þegar hann fer að veiða sér til matar, en það gerir hann oftast seinnipart nætur. Hann étur ýmsar lífverur sem hafast við í leirbotninum eins og burstaorma, ígulker, samlokur og ýmsar tegundir smávaxinna krabbadýra. Við átið berst eflaust talsvert magn af botnseti í hann. Þessu botnseti skilar hann aftur ómeltu og það kann að vera skýringin á dökku rákinni sem finnst í humarhölunum.

Frekara lesefni á Vísindavefnum

Heimild og mynd

Höfundur

Jón Már Halldórsson

líffræðingur

Útgáfudagur

18.7.2007

Spyrjandi

Margrét Einarsdóttir

Tilvísun

Jón Már Halldórsson. „Hvað er dökka rákin í humri? Er nauðsynlegt að taka hana burt áður en humarinn er borðaður?“ Vísindavefurinn, 18. júlí 2007, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=6724.

Jón Már Halldórsson. (2007, 18. júlí). Hvað er dökka rákin í humri? Er nauðsynlegt að taka hana burt áður en humarinn er borðaður? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=6724

Jón Már Halldórsson. „Hvað er dökka rákin í humri? Er nauðsynlegt að taka hana burt áður en humarinn er borðaður?“ Vísindavefurinn. 18. júl. 2007. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=6724>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Hvað er dökka rákin í humri? Er nauðsynlegt að taka hana burt áður en humarinn er borðaður?
Þegar við fáum okkur humar er það yfirleitt halinn sem við borðum. Á halanum er dökk rák sem er aftasti hluti meltingarvegarins, en hann endar í endaþarmsopinu. Endaþarmurinn liggur aftast á halanum neðanverðum undir skelblöðkunum.

Ekki er nauðsynlegt að fjarlægja rákina áður en humarinn er borðaður. Sumum þykir þó humarinn ólystugur ef görnin er ekki hreinsuð eða fjarlægð.

Humar sem veiðist hér við land nefnist leturhumar (Nephrops norvegicus) en samkvæmt hefð er hann yfirleitt bara nefndur humar. Leturhumarinn finnst víða á grunnsævi við norðanvert Atlantshaf svo sem við strendur meginlands Evrópu frá Norður-Noregi allt suður til Cadiz-flóa við suðvesturhluta Spánar. Hann lifir einnig við strendur Bretlandseyja og Færeyja. Hér við land finnst hann undan suðurströndinni, frá Hornafirði og vestur eftir, að Reykjanesi og inn í Faxaflóa.


Leturhumar (Nephrops norvegicus).

Leturhumarinn lifir á leirbotni og grefur sér göng ofan í botninn. Oftast eru tvö til þrjú op á göngunum og geta þau tengst göngum annarra humra þannig að flókin gangakerfi myndast. Humarinn nýtir sé göngin til verndar gegn fjölmörgum dýrategundum sem éta hann, en það eru til dæmis þorskur, ýsa, langa, skötuselur og steinbítur.

Humarinn yfirgefur holu sína þegar hann fer að veiða sér til matar, en það gerir hann oftast seinnipart nætur. Hann étur ýmsar lífverur sem hafast við í leirbotninum eins og burstaorma, ígulker, samlokur og ýmsar tegundir smávaxinna krabbadýra. Við átið berst eflaust talsvert magn af botnseti í hann. Þessu botnseti skilar hann aftur ómeltu og það kann að vera skýringin á dökku rákinni sem finnst í humarhölunum.

Frekara lesefni á Vísindavefnum

Heimild og mynd

...