Hversu algengt er heimilisofbeldi á Íslandi?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hversu algengt er heimilisofbeldi á Íslandi?
Öll spurningin hljóðaði svona:

Hversu mikið er vitað um heimilisofbeldi á Íslandi? Hversu algengt er talið að það sé?

Rannsóknir á heimilisofbeldi á Íslandi eru hvorki margar né fjölbreyttar. Nokkuð er til af eigindlegum viðtalsrannsóknum við þolendur og rannsóknum á viðbrögðum opinberra aðila.^[1] Hins vegar hafa ekki verið gerðar nema tvær stórar megindlegar rannsóknir þar sem tíðni hefur meðal annars verið skoðuð. Sú fyrri var gerð árið 1996^[2] en sú síðari 2008.^[3] Báðar komust að mjög svipaðri niðurstöðu varðandi ofbeldi sem konur hafi orðið fyrir af hendi maka eða fyrrverandi maka síðastliðna 12 mánuði. Eitt til tvö prósent íslenskra kvenna hafa orðið fyrir slíku. Þegar spurt var um reynslu kvenna af ofbeldi af hálfu maka eða fyrrverandi maka á lífsleiðinni sögðust 14% hafa reynslu af því í könnuninni 1996 en 20% árið 2008. Kannanirnar eru þó ekki vel sambærilegar meðal annars sökum þess að í könnuninni 1996 voru konur á aldrinum 18-65 ára en í könnuninni 2008 voru konur frá 18 ára aldri til áttræðs. Niðurstaða höfunda skýrslunnar um rannsóknina 2008 var að samanburður þessara kannana benti til þess að líkamlegt ofbeldi gegn konum í nánu sambandi hafi ekki aukist svo neinu nemi.

Því miður voru aðeins konur spurðar í seinni athuguninni og einvörðungu um reynslu sína sem þolendur. Sú fyrri var mun betri hvað það varðar að bæði karlar og konur voru spurð um reynslu sína og þá bæði sem þolendur og gerendur. Niðurstöður þar varpa áhugaverðu ljósi á stöðu karla og kvenna þegar kemur að ofbeldi í nánum samböndum. Þannig sögðust 3,9% karla og 13,8% kvenna hafa orðið fyrir líkamlegu ofbeldi af hendi maka eða fyrrverandi maka einhvern tíma á ævinni. Þegar hins vegar var spurt um reynslu sem gerandi, það er að hafa beitt maka eða fyrrverandi maka líkamlegu ofbeldi, sögðust 4,1% karla hafa gert það en 7,9% kvenna. Augljóslega getur þetta ekki staðist og líklegast að skilgreiningar kynjanna á líkamlegu ofbeldi séu misjafnar og þá með þeim hætti að konur séu líklegri en karlar til að setja ofbeldisstimpil á einhverja hegðun, hvort svo sem þær verða fyrir henni eða beita henni, einfaldlega þar sem þeim stafar meiri ógn af hegðuninni. Einnig er hugsanlegt að þær muni atvikin betur af sömu ástæðu. Ekki má heldur gleyma því að karlar eru trúlega konum ólíklegri til að segja frá því að hafa orðið fyrir ofbeldi maka. Því hefur víða fylgt afar mikil skömm og oft hafa karlar verið niðurlægðir opinberlega í samfélögum sínum ef upp hefur komist að konur þeirra berji þá.^[4]

Tilvísanir:

1. ^ Aðgengilegar til dæmis á heimasíðu Rannsóknarstofnunar í barna- og fjölskylduvernd.
2. ^ Skýrsla dómsmálaráðherra um orsakir, umfang og afleiðingar heimilisofbeldis og annars ofbeldis gegn konum og börnum https://www.althingi.is/altext/121/s/0612.html
3. ^ Elísabet Karlsdóttir og Ásdís A. Arnalds (2010). Rannsókn á ofbeldi gegn konum.
4. ^ Ingólfur V. Gíslason (2008). Ofbeldi í nánum samböndum, bls. 51-55. Reykjavík. Félags- og tryggingamálaráðuneytið.

Mynd:

• Forsíða | Háskóli Íslands. (Sótt 27.09.2017).

...