Hvernig geta hljóðbylgjur hreyft og brotið gler?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvernig geta hljóðbylgjur hreyft og brotið gler?
Í svari Birgis Urbancics Ásgeirssonar við spurningunni Hvað er eigintíðni? segir:

Allir hlutir hafa eigintíðni (e. natural frequency). Eigintíðni hlutar er sú sveiflutíðni sem honum er eiginleg og á þeirri sveiflutíðni titrar hluturinn. Eigintíðni hlutar ákvarðast af efnaeiginleikum hlutarins ásamt lögun hans, massa, stærð og togi/spennu (e. tension) og er eigintíðnin mæld í hertsum (Hz) en sú mælieining er nefnd eftir þýska eðlisfræðingnum Heinrich Hertz (1857-1894). Eitt herts jafngildir einni sveiflu á sekúndu.

En hvernig ná hlutir þessari tíðni? Hlutir fara að sveiflast þegar þeir verða fyrir til dæmis höggi eða bylgju. Hlutir geta þannig farið að sveiflast vegna hljóðs enda er hljóð bylgja sem berst um loftið.

Ef söngkona nær að syngja með sömu tíðni og eigintíðni kristallsglass, getur hún fengið glasið til að sveiflast. Sveiflurnar aukast svo vegna þessara áhrifa en það nefnist hermun (e. resonance). Ef „vel tekst til“, það er ef tíðni hljóðsins er sú sama og eigintíðni glassins og ef hljóðstyrkurinn er nægur, getur glasið brotnað. Hljóðbylgjur geta þannig bæði hreyft gler og brotið það!

Lesendum er bent á áðurnefnt svar eftir Birgi og svar Birgis og Þorsteins Vilhjálmssonar við spurningunni Hvað er herma og hvernig er hægt að brjóta gler með henni? en þetta svar er byggt á þeim svörum.

Mynd:

• Vísindavefurinn: Hvað er herma og hvernig er hægt að brjóta gler með henni? (Sótt 3.6.2013).

...