Hvaða hlutverki gegnir taugabolur og taugasími í taugafrumum?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða hlutverki gegnir taugabolur og taugasími í taugafrumum?
Taugafrumur eða taugungar eru mjög sérhæfðar frumur. Hlutverk þeirra er að flytja taugaboð frá einum stað til annars í líkamanum. Taugaboð eru dauf raf- og efnaboð. Rafboð myndast þegar taugungur verður fyrir áreiti, til dæmis þegar ljós fellur á taugung í sjónu augans eða heitur hlutur áreitir sársaukaskynfrumu í húð. Þegar taugaboð hefur vaknað flyst það sem veikur rafstraumur eftir himnu taugungs allt fram í símaenda hans. Þar verður rafboðið að efnaboði þegar taugaboðefni er losað út í taugamót.

Taugungar eru af ýmsum gerðum en allir hafa þeir það sameiginlegt að hafa taugabol og taugaþræði. Taugabolur er sá hluti taugungs sem inniheldur kjarnann og flest önnur frumulíffæri. Allir taugungar hafa eina eða fleiri griplur, taugaþræði sem flytja taugaboð til taugabolsins. Hver taugungur hefur einn taugasíma sem er taugaþráður sem liggur frá taugabolnum og flytur taugaboð frá honum til annarrar frumu, ýmist annarrar taugafrumu, vöðvafrumu eða kirtilfrumu. Taugaboðefni eru mynduð í taugabolnum og flytjast eftir símanum í símaendana þar sem þau eru geymd í sérstökum seytibólum, svokölluðum taugamótablöðrum (e. synaptic vesicles).

Þegar taugaboð sem berst eftir himnu taugungs er komið í símaenda örvar það taugamótablöðrur til að færast að himnunni og losa taugaboðefni sitt út í taugamótin sem er örsmátt bil á milli símaendanna og frumunnar hinum megin þeirra. Fruman hinum megin mótanna tekur upp taugaboðefnið og örvast. Ef þessi fruma er önnur taugafruma vaknar taugaboð í henni og berst áfram eftir himnu hennar. Ef fruman er vöðvafruma dregst hún saman og ef hún er kirtilfruma seytir hún afurð sinni út úr frumunni.

Sumir taugaþræðir, einkum símar, eru mjög langir og til þess að boð flytjist eftir þeim sem hraðast eru þeir einangraðir með svokölluðu mýlisslíðri. Mýli er fituríkt efni myndað af mýlisfrumum (e. Schwann cells) sem vefja sig um símann. Milli tveggja mýlisfruma utan um taugaþráð er örlítið bil, mýlisskor, þar sem þráðurinn er ber (ómýldur) og taugaboð getur myndast. Taugaboð stekkur þannig milli mýlisskora og þýtur milli þeirra eftir yfirborði mýlisfrumanna.

Heimildir og mynd:

• IvyRose
• Neuron á Wikipedia. Sótt 3.1.2012.

...