Hvað segja vísindin um svonefnt þyrnirósarheilkenni?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað segja vísindin um svonefnt þyrnirósarheilkenni?
Kleine-Levin-heilkenni (e. Kleine-Levin syndrome), einnig þekkt sem þyrnirósarheilkenni, er ein tegund lotubundinnar svefnröskunar. Heilkennið er mjög sjaldgæft og hrjáir helst unglinga og þá fremur stráka en stelpur, en 70% þeirra sem hafa heilkennið eru karlkyns.

Heilkennið einkennist af endurteknum en afturkvæmum tímabilum af óhóflegum svefni, allt að 20 klukkustundir á sólarhring. Hvert kast stendur yfir í nokkra daga eða vikur í senn en á milli kasta geta liðið nokkrar vikur. Köstunum fylgir einnig ofát og löngun í óhollan mat, pirringur, barnaleg hegðun, vistarfirring (e. disorientation), ofskynjanir og sterk, óhamin kynhvöt á meðan einstaklingar eru vakandi.

Kleine-Levin-heilkennið er einnig þekkt sem þyrnirósarheilkennið. Það er sjaldgæf tegund lotubundinnar svefnröskunar.

Hver svefnlota getur byrjað skyndilega en fyrstu einkenni líkjast oft flensu. Á þeim tíma sem líður milli kasta bera einstaklingar ekki merki sjúkdómsins en muna oft ekki eftir því sem gerðist í síðasta kasti. Vegna mikilla geðrænna breytinga og annarra vandamála sem fylgja svefnlotunum er þunglyndi oft afleiðing sjúkdómsins.

Orsök heilkennisins er óþekkt en talið er að áðurnefnd einkenni gætu stafað af bilun í stúku (e. thalamus) og undirstúku (e. hypothalamus) í heila, en þau svæði stjórna svefni og matarlyst.

Engin ákveðin meðferð er til við Kleine-Levin-heilkenninu og yfirleitt er ekki mælt með lyfjagjöf. Nauðsynlegt er að einstaklingar sem þjást af heilkenninu séu undir fremur stöðugu eftirliti heima við, sérstaklega á meðan á köstum stendur. Örvandi töflur á borð við amfetamín geta unnið gegn svefnþörfinni en geta aftur á móti aukið á pirring og hjálpa ekki gegn skilvitlegum og geðrænum breytingum. Vegna líkinda heilkennisins við ýmsar lyndisraskanir (e. mood disorders) er stundum skrifað upp á liþín og svipuð lyf, sem í sumum tilfellum virðast koma í veg fyrir endurtekin köst. Yfirleitt fækkar köstum og þau verða vægari á um það bil tólf árum.

Verið er að rannsaka þessa og fleiri svefnraskanir og reynt að finna við þeim lausnir til að auka lífsgæði sjúklinga.

Heimild, frekari fróðleikur og mynd:

• ninds.nih.org. National Institute of Neurological Disorders and Stroke - Kleine-Levin Syndrome information page.
• KLS Foundation.
• flickr.com. Sótt 2.9.2011. D Sharon Pruitt tók ljósmyndina.

Spurningin í heild sinni hljóðaði svona:

Hvað getið þið sagt mér um sjúkdóminn Kleine-Levin Syndrome eða það sem hefur verið kallað þyrnirósarheilkennið?

...