Geta börn sem missa foreldri glatað arfshluta sínum vegna fyrningar?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Geta börn sem missa foreldri glatað arfshluta sínum vegna fyrningar?
Spurningin í heild sinni hljóðaði svona:

Geta börn sem missa foreldri glatað arfshluta sínum vegna fyrningar? Geta svona mál bara fyrnst?

Einfalda svarið hér er nei. Hins vegar geta erfðamál verið óhemju snúin og oft spinnast deilur vegna þeirra.

Börn eru skylduerfingjar og ef maður á börn má hann ekki ráðstafa nema 1/3 hluta eigna sinna með erfðaskrá. Barn á erfðarétt óháð því hve langt er liðið frá dauða foreldris. Það er rétt að ýmsar fjárkröfur fyrnast eftir illskiljanlegum og flóknum reglum laga um fyrningu skulda og annarra kröfuréttinda nr. 14/1905. Arfshluti barns er hins vegar eign þess, þótt hann hafi ekki verið greiddur út.

Ef foreldrar eru giftir og annað þeirra deyr er meginreglan sú að hitt fær leyfi til setu í óskiptu búi. Það þýðir að eignir hjónanna koma ekki til skiptingar þó að annað þeirra deyi. Ef eftirlifandi foreldrið giftist aftur þarf að skipta búinu. Sá sem situr í óskiptu búi getur hvenær sem er krafist skipta og erfingjar geta líka, eftir ákveðnum reglum og skilyrðum, krafist þess að fá sinn hlut úr búinu. Það er samt gert ráð fyrir því sem meginreglu að eftirlifandi maki sitji í óskiptu búi til dánardags. Það þýðir að barn fær þá ekki greiddan arf sinn fyrr en báðir foreldrar eru látnir, en þá fær það líka arf eftir foreldrið sem er löngu látið.

Í flóknu fjölskylduumhverfi nútímans þar sem mörg börn eiga "tvö sett" af foreldrum eru málin þó sjaldan svona einföld. Þá eru erfðamál öllu erfiðari og flóknari ef foreldrar hafa verið í sambúð en ekki giftir.

Ef barn er svo ólánsamt að missa báða foreldra sína hverfur forsjá barnsins til barnaverndaryfirvalda, nema foreldrar hafi ákveðið hver skuli taka að sér barnið að þeim látnum. Sá sem fer með forsjá barns er alla jafna fjárhaldsmaður þess og hefur umsjá með eignum barnsins. Barnið tekur því arf eftir foreldra sína en getur ekki ráðstafað honum, og það getur fjárhaldsmaðurinn ekki heldur nema með samþykki og undir eftirliti sýslumanns. Lögráðamaður á að sjá um að ávaxta fé barnsins og gæta hagsmuna þess og mjög strangar reglur gilda um meðferð eigna þess sem er ófjárráða.

Heimildir:

• Erfðalög, lög nr. 8/1962
• Barnalög, lög nr. 76/2003
• Lögræðislög, lög nr. 71/1997

...