Sólin Sólin Rís 10:26 • sest 16:02 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 01:04 • Sest 15:19 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 01:05 • Síðdegis: 13:31 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 07:12 • Síðdegis: 20:04 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:26 • sest 16:02 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 01:04 • Sest 15:19 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 01:05 • Síðdegis: 13:31 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 07:12 • Síðdegis: 20:04 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Hugvísindi Málvísindi: íslensk Hvaðan er orðatiltækið „að fara fyrir ofan garð og neðan“ komið og hvað þýðir það?

Flokkun:

31.8.2010
Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hvaðan er orðatiltækið „að fara fyrir ofan garð og neðan“ komið og hvað þýðir það?

Guðrún Kvaran

Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun
Orðið garður í orðasambandinu að fara fyrir ofan garð og neðan er notað um hleðslu í kringum tún. Í eldra máli var garður einnig notað um stórbýli í sveit. Orðasambandið þekkist í málinu frá því á 19. öld og í elstu dæmum í Ritmálsskrá Orðabókar Háskólans er fleirtalan algengari, það er fyrir ofan garða og neðan.


Það sem fer fyrir ofan eða neðan túngarða berst ekki rétta leið heim á bæinn.

Merkingin í nútímamáli er annars vegar ‛eitthvað fer fram hjá einhverjum’ en hins vegar ‛einhver áttar sig ekki á einhverju’. Hún er sótt til þeirrar líkingar að það sem fer annaðhvort fyrir ofan eða neðan túngarðana berist ekki rétta leið heim á bæinn.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

31.8.2010

Spyrjandi

Rögnvaldur Már Helgason

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvaðan er orðatiltækið „að fara fyrir ofan garð og neðan“ komið og hvað þýðir það?“ Vísindavefurinn, 31. ágúst 2010, sótt 24. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=56619.

Guðrún Kvaran. (2010, 31. ágúst). Hvaðan er orðatiltækið „að fara fyrir ofan garð og neðan“ komið og hvað þýðir það? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=56619

Guðrún Kvaran. „Hvaðan er orðatiltækið „að fara fyrir ofan garð og neðan“ komið og hvað þýðir það?“ Vísindavefurinn. 31. ágú. 2010. Vefsíða. 24. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=56619>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hvaðan er orðatiltækið „að fara fyrir ofan garð og neðan“ komið og hvað þýðir það?
Orðið garður í orðasambandinu að fara fyrir ofan garð og neðan er notað um hleðslu í kringum tún. Í eldra máli var garður einnig notað um stórbýli í sveit. Orðasambandið þekkist í málinu frá því á 19. öld og í elstu dæmum í Ritmálsskrá Orðabókar Háskólans er fleirtalan algengari, það er fyrir ofan garða og neðan.


Það sem fer fyrir ofan eða neðan túngarða berst ekki rétta leið heim á bæinn.

Merkingin í nútímamáli er annars vegar ‛eitthvað fer fram hjá einhverjum’ en hins vegar ‛einhver áttar sig ekki á einhverju’. Hún er sótt til þeirrar líkingar að það sem fer annaðhvort fyrir ofan eða neðan túngarðana berist ekki rétta leið heim á bæinn.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Mynd: