Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Feldbjöllur eða feldgærur (Attagenus smirnovi) eru taldar eiga uppruna að rekja til Afríku, nánar tiltekið í Kenía. Í Evrópu fannst feldbjalla fyrst í Rússlandi árið 1961 og hún hefur verið á hraðri útbreiðslu í Norður-Evrópu þar sem hún er orðin algengt meindýr í upphituðum húsum.
Feldbjalla náði fyrst til Íslands árið 1992 og varð þá staðfest í tveim húsum í Reykjavík. Síðan hefur henni farið mjög fjölgandi í húsum á höfuðborgarsvæðinu. Auk þess fannst feldbjalla á Fáskrúðsfirði 1999 en það er eina þekkta tilvikið úti á landsbyggðinni.
Feldbjalla (Attagenus smirnovi)
Fullorðnar bjöllur eru á ferli allt árið, þó mest sé um þær á vorin Bjöllurnar geta lifað allt að 20 daga. Kvendýrin verpa allt að 90 eggjum. Við kjörhita (24°C) og þokkalegan raka klekjast eggin á um 10 dögum, lirfur ná púpustigi á þrem mánuðum og púpur klekjast á um 10 dögum. Við lægri hita tekur ferlið allt mun lengri tíma. Lirfurnar éta flest tilfallandi dautt úr dýra- og plönturíkinu, fræ og kornmat, plöntusöfn, dauð skordýr, þornað kjötmeti sem til fellur, skinn og pelsa, fiður og ull. Feldbjalla getur því reynst skaðleg.
Heimildir:
Åkerlund, M. 1991. Ängrar – finns dom ...? Om skadeinsekter i museer och magasin. Naturhistoriska riksmuseet og Svenska museiföringen, Stokkhólmi. 207 bls.
Mourier, H. 1995. Husets dyreliv. G.E.C. Gads Forlag A/S, Kaupmannahöfn. 223 bls.
Þetta svar er fengið með góðfúslegu leyfi af vef Náttúrufræðistofnunar Íslands. Svarið er birt hér í örlítið breyttri mynd. Upprunalegi textinn er hér og lesendur eru hvattir til að kynna sér hann og afla sér frekari fróðleiks um pöddur.
Erling Ólafsson. „Hvað getið þið sagt mér um feldbjöllur?“ Vísindavefurinn, 8. janúar 2010, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=54911.
Erling Ólafsson. (2010, 8. janúar). Hvað getið þið sagt mér um feldbjöllur? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=54911
Erling Ólafsson. „Hvað getið þið sagt mér um feldbjöllur?“ Vísindavefurinn. 8. jan. 2010. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=54911>.