Sólin Sólin Rís 10:23 • sest 16:05 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:04 • Sest 15:29 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 12:18 • Síðdegis: 25:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 05:51 • Síðdegis: 18:50 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:23 • sest 16:05 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:04 • Sest 15:29 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 12:18 • Síðdegis: 25:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 05:51 • Síðdegis: 18:50 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Félagsvísindi Lögfræði Hver er stefna íslenskra stjórnvalda í afbrotamálum?

Flokkun:

17.6.2000
Félagsvísindi Lögfræði

Hver er stefna íslenskra stjórnvalda í afbrotamálum?

Helgi Gunnlaugsson

Í grundvallaratriðum fylgir réttarkerfi okkar á Íslandi þeim almennu réttarfarshugmyndum sem mótast hafa síðustu tvær aldir á Vesturlöndum. Gengið er út frá því að einstaklingar búi yfir frjálsum vilja og að afbrotamenn séu ábyrgir gerða sinna með örfáum undantekningum sem felast einna helst í ósakhæfi vegna ungs aldurs eða sjúkleika. Það er því talið fyllilega réttmætt og líklegt til árangurs gegn brotum í samfélaginu að refsa þeim einstaklingi sem brýtur hegningarlögin og skal refsiþyngdin endurspegla alvarleika afbrotsins.

Spurningin í heild var sem hér segir:
Hver er stefna íslenskra stjórnvalda í afbrotamálum, það er varðandi refsingar eins og sektir og fangelsi?
Refsingin þjónar tvíþættum tilgangi. Í fyrsta lagi að refsa hinum brotlega fyrir athæfi sitt og í öðru lagi að fæla aðra frá því að fremja sama eða svipað brot í framtíðinni.

Tegundir refsinga eru ýmsar og er stundum steypt saman í sama máli. Óskilorðsbundin refsivist felur í sér afplánun í fangelsi, skilorðsbundin refsivist er háð skilyrðum og ef þeim er fullnægt þarf viðkomandi ekki að fara í fangelsi. Þriðja tegundin er sektir.

Á síðustu árum hafa dómþolar sem hlotið hafa óskilorðsbundna fangelsisdóma allt að 6 mánuðum getað sótt um að ljúka dómi með samfélagsþjónustu án þess að fara í fangelsi. Einnig hefur dómþolum gefist kostur á afplánun hjá félagasamtökunum Vernd í Reykjavík svo og að ljúka afplánun í vímuefnameðferð hjá SÁÁ. Til viðbótar má nefna að hægt er að fá reynslulausn ef fullnægt er tilteknum skilyrðum sem felast í því að að minnsta kosti helmingi afplánunar í fangelsi sé lokið. Að síðustu má nefna skilorðsbundna frestun ákæru frá ríkissaksóknara sem einkum er beitt gagnvart ungum afbrotamönnum.

Höfundur

Helgi Gunnlaugsson

Helgi Gunnlaugsson

prófessor í félagsfræði við HÍ

Útgáfudagur

17.6.2000

Spyrjandi

Pétur Guðmundsson

Efnisorð

Tilvísun

Helgi Gunnlaugsson. „Hver er stefna íslenskra stjórnvalda í afbrotamálum?“ Vísindavefurinn, 17. júní 2000, sótt 23. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=530.

Helgi Gunnlaugsson. (2000, 17. júní). Hver er stefna íslenskra stjórnvalda í afbrotamálum? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=530

Helgi Gunnlaugsson. „Hver er stefna íslenskra stjórnvalda í afbrotamálum?“ Vísindavefurinn. 17. jún. 2000. Vefsíða. 23. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=530>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hver er stefna íslenskra stjórnvalda í afbrotamálum?
Í grundvallaratriðum fylgir réttarkerfi okkar á Íslandi þeim almennu réttarfarshugmyndum sem mótast hafa síðustu tvær aldir á Vesturlöndum. Gengið er út frá því að einstaklingar búi yfir frjálsum vilja og að afbrotamenn séu ábyrgir gerða sinna með örfáum undantekningum sem felast einna helst í ósakhæfi vegna ungs aldurs eða sjúkleika. Það er því talið fyllilega réttmætt og líklegt til árangurs gegn brotum í samfélaginu að refsa þeim einstaklingi sem brýtur hegningarlögin og skal refsiþyngdin endurspegla alvarleika afbrotsins.

Spurningin í heild var sem hér segir:
Hver er stefna íslenskra stjórnvalda í afbrotamálum, það er varðandi refsingar eins og sektir og fangelsi?
Refsingin þjónar tvíþættum tilgangi. Í fyrsta lagi að refsa hinum brotlega fyrir athæfi sitt og í öðru lagi að fæla aðra frá því að fremja sama eða svipað brot í framtíðinni.

Tegundir refsinga eru ýmsar og er stundum steypt saman í sama máli. Óskilorðsbundin refsivist felur í sér afplánun í fangelsi, skilorðsbundin refsivist er háð skilyrðum og ef þeim er fullnægt þarf viðkomandi ekki að fara í fangelsi. Þriðja tegundin er sektir.

Á síðustu árum hafa dómþolar sem hlotið hafa óskilorðsbundna fangelsisdóma allt að 6 mánuðum getað sótt um að ljúka dómi með samfélagsþjónustu án þess að fara í fangelsi. Einnig hefur dómþolum gefist kostur á afplánun hjá félagasamtökunum Vernd í Reykjavík svo og að ljúka afplánun í vímuefnameðferð hjá SÁÁ. Til viðbótar má nefna að hægt er að fá reynslulausn ef fullnægt er tilteknum skilyrðum sem felast í því að að minnsta kosti helmingi afplánunar í fangelsi sé lokið. Að síðustu má nefna skilorðsbundna frestun ákæru frá ríkissaksóknara sem einkum er beitt gagnvart ungum afbrotamönnum.

...