Hvaða rólum gafst hún Grýla upp á?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða rólum gafst hún Grýla upp á?
Þjóðvísan um hana Grýlu sem hér er vísað til er svona í heild sinni:

Það á að gefa börnum brauð
að bíta í á jólunum,
kertaljós og klæðin rauð,
svo komist þau úr bólunum.
Væna flís af feitum sauð,
sem fjalla gekk á hólunum.
Nú er hún gamla Grýla dauð,
gafst hún upp á rólunum.

Það er kannski ekki nema von að menn spyrji sig hvað það merki að Grýla hafi gefist upp á rólunum.

Í aðdraganda jólanna er þessi vísa og margar aðrar sungnar á mörgum leikskólum landsins. Leikskólabörnin eru væntanlega furðu lostin þegar þau heyra að Grýla hafi gefist upp á rólunum og dáið í kjölfarið. Vel getur hugsast að krakkarnir velti því fyrir sér hvort róluvellir fyrr á tíð hafi verið svona leiðinlegir eða þá að allar öryggisreglur hafi verið þverbrotnar þegar Grýla var að róla sér og að hún hafi beinlínis hengt sig í rólunum!

Engar líkur eru til þess að líkið af Grýlu finnist á þessum róluvelli enda er ekki ort um þannig rólur í Grýlukvæðinu heldur um ról í merkingunni að vera á flækingi.

En það er rétt að taka af allan vafa um þetta mál. Í þjóðvísunni um Grýlu er ekki átt við rólur á róluvelli heldur er þetta orðið ról með greini í þágufalli fleirtölu. Vandinn er einfaldlega sá að síðasta orðið þarf að ríma við orðin jólunum, bólunum og hólunum og þess vegna er gripið til fleirtölunnar af orðinu ról. Grýla var þess vegna á róli, alveg eins og Óli skans:

Óli skans, Óli skans
einn er hér á róli.

Og margir muna líklega eftir þessum línum:

Nú er ég klæddur og kominn á ról
Kristur Jesús veri mitt skjól.

Ról merkir samkvæmt Íslenskri orðabók Eddu að vera á ferli, á fótum eða vera á flækingi. Grýla var þess vegna ekki stödd á róluvelli, heldur gafst hún upp á flækingnum og dó.

Upprunalega spurningin hljóðaði svona:

Í Grýlukvæði segir: "Nú er hún gamla Grýla dauð, gafst hún upp á rólunum". Hvað þýðir að gefast upp á rólunum?

Mynd:

• Oldtown Country Club

Höfundur þakkar Árna Björnssyni fyrir að minna sig á hinar ljóðlínurnar þar sem ról kemur fyrir.

...