Af hverju eru fínar tertur og kökur kallaðar hnallþórur?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju eru fínar tertur og kökur kallaðar hnallþórur?
Stórar og mjög skreyttar tertur eru stundum nefndar hnallþórur eftir persónunni Hnallþóru í bókinni Kristnihald undir Jökli eftir Halldór Laxness. Annað orð yfir kökur af þessu tagi er stríðstertur. Orðið hnallur er haft um barefli, kylfu eða lurk og einnig um tréáhald til að merja hráefni í matargerð. Hnallurinn er notaður með mortéli sem er ílát til að mylja í hörð efni.

Í Kristnihaldi undir Jökli hafa Umbi og Hnallþóra þessi orðaskipti þegar þau hittast:

Umbi: Sona margar kökur hef ég aldrei séð í einu. Hafið þér búið til allar þessar kökur? Konan: Hver annar sosum? Enda kallar það mig Hnallþóru hérna. Umbi: Sérkennilegt nafn. Frk. Hnallþóra: Ætli því hérna þyki ég ekki handfjatla hnallinn í mortélinu nokkuð frekt. (27)

Tertunum er síðan lýst nánar í bókinni:

Meðan frökenin var úti gat umboðsmaður biskups varla haft augun af stríðstertunum þrem útbelgdum af kruðiríi og voru samtals 60 cm í þvermál. [...] Frk. Hnallþóra: Má ekki skera biskupnum tertugeira? Umbi: Það er nú sosum alveg óþarfi. En hm, takk fyrir. Frk. Hnallþóra: Má ekki skera sinn geirann af hverri? Það stóð aldrei til að þetta færi í tjörubúðarhundana. Gesturinn sárbeiddi hana að skera ekki nema af einni, helst þessari með sykurskáninni, því hún var ekki eins blaut og hinar og vall ekki útúr henni eins mikið af saft og dósaávöxtum. Síðan skar hún mér geira sem var hæfilegur skamtur handa sjö manns og lét á kökudiskinn hjá mér. (29-30)

Heimild:

• Laxnesslykillinn

Mynd:

• Flødeskumslagkage - Odense (Sótt 29.9.2021).

...