Hvers vegna heitir Barnafoss í Hvítá þessu nafni?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvers vegna heitir Barnafoss í Hvítá þessu nafni?
Upphaflega hét fossinn í Hvítá í Borgarfirði Bjarnafoss (Heiðarvíga saga, Íslenzk fornrit III:297) en ekki er vitað hvenær nafnið breyttist í Barnafoss.

Bjarnafoss er enn til á sömu slóðum í Borgarfirði, í Norðlingafljóti í landi Kalmanstungu ofan við Núpdælavað, nærri alfaraleið, Núpdælagötum, upp til Arnarvatnsheiðar. Hugsanlegt er að einhver ruglingur sé á þessum tveim fossum í Heiðarvíga sögu.

Þjóðsagan um sveinana tvo sem fóru út á steinbogann yfir fossinum í Hvítá og féllu af honum í ána, er í Þjóðsögum Jóns Árnasonar (II:105). Þar segir að fossinn heiti síðan Barnafoss. Hugsanlegt er að nafnið Bjarnafoss hafi breyst í Barnafoss í framburði en síðan hafi þjóðsagan orðið til sem skýring á nafninu.

Annar Barnafoss er til á landinu, í Skjálfandafljóti í landi Barnafells. Munnmæli segja að bærinn og fossinn dragi nafn af því að börn hafi drukknað í fossinum (Landið þitt Ísland, 1984, 1:69).

Bjarnafoss er annars til á nokkrum stöðum á landinu. Um Bjarnafoss í landi Stóra-Hvarfs í Húnaþingi vestra er sagt að Bjarni nokkur hafi farist þar ofan um snjóbrú (Örnefnaskrá) og í Skaftártungu er Bjarnafoss neðan við Stangarhlaup þar sem mjóst var yfir ána (Örnefnaskrá).

Mynd: Umhverfisstofnun

...