Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Á undanförnum áratugum hafa miklar rannsóknir farið fram á fæðuháttum þorsksins (Gadus morhua) hér við land enda hefur hann verið okkar mikilvægasti nytjafiskur.
Þorskurinn er sannarlega afkastamikill afræningi (e. predator) á íslensku hafsvæði og þau dýr sem hann veiðir sér eru af ýmsum toga, allt eftir stærð þorsksins sem hlut á að máli. Smáþorskur veiðir sér fyrst og fremst hryggleysingja, og þá mest af kyni krabbadýra, svo sem ljósátu, marflær og rækju.
Þorskur (Gadus morhua).
Eftir því sem þorskarnir stækka ráðast þeir á stærri og kvikari bráð, eins og loðnu og síli. Stærstu þorskarnir veiða síðan karfa, skrápflúru, kolmunna og jafnvel ýsu. Einnig hefur borið á því að þorskar stundi sjálfsafrán, það er að segja veiði fiska af eigin tegund.
Reyndar er listinn yfir þær tegundir sem hafa fundist í maga þorsks afar langur, má þar til dæmis nefna svampa, sæfífla, snigla, margvíslegar tegundir krabbadýra, sæstjörnur, slöngustjörnur, sæbjúgu, möttuldýr og að ótöldum fjölda tegunda fiska. Í þorskmögum hafa einnig fundist leifar sjófugla og ýmis hræ af mismunandi uppruna. Jafnvel hefur þar fundist þang og þari.
Það sést af upptalningunni hér fyrir ofan að þorskurinn étur mest allt sem að kjafti kemur en rannsóknir benda til þess að hann veiði sjálfur langstærstan hluta fæðu sinnar. Þorskurinn er því afræningi þó hann fúlsi ekki við hræjum líkt og algengt er um aðra afræningja.
Fæðuvefur hafsins er flókinn og margbreytilegur. Þó að þorskurinn geti kallast konungur fiskanna á Íslandsmiðum er hann engu að síður á matseðli margra sjávarspendýra eins og sela og hvala, einkum háhyrninga. Einnig étur hákarlinn þorsk þegar færi gefst. Ungþorskar og ekki síst seiði eiga sér þó enn fleiri óvini. Sjófuglar taka talsverðan skerf af þeim auk þess sem ýmsar tegundir smáfiska éta ofgnótt af þorskseiðum.
Heimild og mynd:
Gunnar Jónsson, Íslenskir fiskar, Fjölvi, Reykjavík, 1983.
Sólin
Rís 10:17 • sest 16:10
Tunglið
Rís 21:40 • Sest 15:54
Flóð
Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46
Fjara
Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36
