Sólin Rís 09:06 • sest 17:16 í Reykjavík

Tunglið Rís 06:24 • Sest 16:46 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 05:17 • Síðdegis: 17:24 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 11:24 • Síðdegis: 23:36 í Reykjavík

Sólin Rís 09:06 • sest 17:16 í Reykjavík

Tunglið Rís 06:24 • Sest 16:46 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 05:17 • Síðdegis: 17:24 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 11:24 • Síðdegis: 23:36 í Reykjavík

Leiðbeiningar Til baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Forsíða Hugvísindi Málvísindi: íslensk Hver er upphaflega hugsunin á bak við orðatiltækið að slaka á klónni?

Flokkun:

24.11.2003

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hver er upphaflega hugsunin á bak við orðatiltækið að slaka á klónni?

Guðrún Kvaran

Hlusta

Orðatiltækið að slaka á klónni, sem í nútímamáli er notað um að 'gefa eftir, lina tök' er komið úr sjómannamáli. Kló var í fornu máli notað um lykkju sem fest var í seglröndina eða hornið að neðanverðu, seglskautið. Í gegnum hana voru reipi dregin sem fest voru við seglskautið.

Ef veður versnaði, vindur jókst og draga þurfti segl niður, var slakað á klónni, það er gefið eftir í böndunum. Elstu dæmi í seðlasöfnum Orðabókar Háskólans um að farið væri að nota þetta orðasamband í yfirfærðri merkingu eru frá síðari hluta 19. aldar.

Heimildir:

Seðlasöfn Orðabókar Háskólans.
Halldór Halldórsson. 1954. Íslenzk orðtök. Bls. 271. Reykjavík.
Johan Fritzner. 1891. Ordbog over det gamle norske sprog. Bls. 298.

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

24.11.2003

Spyrjandi

Fjóla Einarsdóttir

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hver er upphaflega hugsunin á bak við orðatiltækið að slaka á klónni?“ Vísindavefurinn, 24. nóvember 2003, sótt 30. október 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=3883.

Guðrún Kvaran. (2003, 24. nóvember). Hver er upphaflega hugsunin á bak við orðatiltækið að slaka á klónni? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=3883

Guðrún Kvaran. „Hver er upphaflega hugsunin á bak við orðatiltækið að slaka á klónni?“ Vísindavefurinn. 24. nóv. 2003. Vefsíða. 30. okt. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=3883>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hver er upphaflega hugsunin á bak við orðatiltækið að slaka á klónni?
Orðatiltækið að slaka á klónni, sem í nútímamáli er notað um að 'gefa eftir, lina tök' er komið úr sjómannamáli. Kló var í fornu máli notað um lykkju sem fest var í seglröndina eða hornið að neðanverðu, seglskautið. Í gegnum hana voru reipi dregin sem fest voru við seglskautið.