Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Táknið '&' nefnist 'ampersand' á ensku. Við vitum hins vegar ekki til þess að það hafi fengið sérstakt heiti á íslensku, en ef til vill mætti nefna það 'og-merki'. Í ensku kemur það í staðinn fyrir orðið 'and' sem er einum staf lengra en íslenska orðið 'og', og þessi lengdarmunur kann að vera ein ástæðan til þess að táknið er meira notað í ensku en íslensku. Það er jafnvel talið ofnotað í ensku um þessar mundir.
En tilgangurinn er sem sagt að stytta textann og flýta fyrir skrifaranum. Má til dæmis sjá dæmi um það í gömlum handskrifuðum bréfum og skjölum þar sem menn notuðu jafnvel alltaf þetta tákn í staðinn fyrir samtenginguna í viðkomandi tungumáli.
Okkur er ekki kunnugt um sérstakar reglur um notkun þessa tákns. Með hliðsjón af tilgreindri heimild okkar getur talist eðlilegt að nota '&' í stað 'og' í nokkrum tilvikum:
Í nöfnum fyrirtækja: Smith & Norland.
Þegar pláss er takmarkað, til að mynda í þröngum töflum.
Til skreytingar, til dæmis í merkjum fyrirtækja.
Í fræðiritum þegar vísað er í knöppu formi í rit eftir tvo eða fleiri höfunda: Smith & Jones, 1998.
Ekki er mælt með því að nota '&' í stað 'og' í venjulegum, fullgildum texta. Þannig væri ankannalegt að skrifa hér: Þetta svar er stutt & laggott!
Að lokum má geta þess að táknið sjálft er orðið til með stílfæringu á latnesku samtengingunni et sem þýðir 'og', en hana er einnig að finna í ýmsum öðrum rómönskum málum, svo sem frönsku, ítölsku og spænsku. Þessi myndlíking sést betur í sumum leturgerðum en öðrum og yfirleitt best í skáletri, samanber myndina sem fylgir svarinu.
EÖÞ og ÞV. „Hvers vegna er táknið '&' notað fyrir 'og'?“ Vísindavefurinn, 6. ágúst 2003, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=3640.
EÖÞ og ÞV. (2003, 6. ágúst). Hvers vegna er táknið '&' notað fyrir 'og'? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=3640
EÖÞ og ÞV. „Hvers vegna er táknið '&' notað fyrir 'og'?“ Vísindavefurinn. 6. ágú. 2003. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=3640>.
Sólin
Rís 10:17 • sest 16:10
Tunglið
Rís 21:40 • Sest 15:54
Flóð
Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46
Fjara
Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36
Táknið '&' nefnist 'ampersand' á ensku. Við vitum hins vegar ekki til þess að það hafi fengið sérstakt heiti á íslensku, en ef til vill mætti nefna það 'og-merki'. Í ensku kemur það í staðinn fyrir orðið 'and' sem er einum staf lengra en íslenska orðið 'og', og þessi lengdarmunur kann að vera ein ástæðan til þess að táknið er meira notað í ensku en íslensku. Það er jafnvel talið ofnotað í ensku um þessar mundir.
En tilgangurinn er sem sagt að stytta textann og flýta fyrir skrifaranum. Má til dæmis sjá dæmi um það í gömlum handskrifuðum bréfum og skjölum þar sem menn notuðu jafnvel alltaf þetta tákn í staðinn fyrir samtenginguna í viðkomandi tungumáli.
Okkur er ekki kunnugt um sérstakar reglur um notkun þessa tákns. Með hliðsjón af tilgreindri heimild okkar getur talist eðlilegt að nota '&' í stað 'og' í nokkrum tilvikum:
