Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Ef ég væri ættleidd hvenær ættu foreldrar mínir að segja mér frá því?

JGÞ

Samkvæmt V. kafla laga um ættleiðingar gegna kjörforeldrar upplýsingaskyldu gagnvart kjörbörnum. Þar segir að þeir skuli skýra kjörbarni frá því að það sé ættleitt jafnskjótt og það hefur þroska til. Þetta er útfært nánar og orðrétt segir í lögunum:
Skal það að jafnaði gert eigi síðar en er barn nær sex ára aldri.
Af þessu má ráða að öll sex ára kjörbörn og eldri eiga að hafa einhvern skilning á því að þau séu ættleidd.

Í lögunum segir einnig að ekki megi ættleiða þann sem hafi náð 12 ára aldri án hans samþykkis. Undantekning frá þessu er ef andlegum högum hans sé þannig farið að „hann geti ekki gefið marktækt samþykki eða ef varhugavert þykir vegna hagsmuna hans að leita eftir því.“

Áður en barn sem er 12 ára eða eldra samþykkir ættleiðingu á að veita því leiðsögn um ættleiðingu og réttaráhrif hennar. Það gildir einnig um yngri börn, en í lögunum segir að þá skuli „leita eftir afstöðu þess til fyrirhugaðrar ættleiðingar ef slíkt þykir gerlegt miðað við aldur þess og þroska.“

Réttaráhrif ættleiðinga eru þau helst að þá öðlast kjörbarn sömu réttarstöðu gagnvart kjörforeldrum sínum sem væri það eigið barn þeirra. Um leið falla niður lagatengsl barnsins við kynforeldra sína.

Samkvæmt lögunum eiga öll kjörbörn sem hafa náð 18 ára aldri rétt á að fá tiltækar upplýsingar frá dómsmálaráðuneytinu um hverjir séu kynforeldrar þess eða fyrri kjörforeldrar.

Höfundur

Jón Gunnar Þorsteinsson

bókmenntafræðingur og ritstjóri Vísindavefsins

Útgáfudagur

22.7.2003

Spyrjandi

Ingibjörg Ósk Jónsdóttir, f. 1992

Tilvísun

JGÞ. „Ef ég væri ættleidd hvenær ættu foreldrar mínir að segja mér frá því?“ Vísindavefurinn, 22. júlí 2003, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=3598.

JGÞ. (2003, 22. júlí). Ef ég væri ættleidd hvenær ættu foreldrar mínir að segja mér frá því? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=3598

JGÞ. „Ef ég væri ættleidd hvenær ættu foreldrar mínir að segja mér frá því?“ Vísindavefurinn. 22. júl. 2003. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=3598>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Ef ég væri ættleidd hvenær ættu foreldrar mínir að segja mér frá því?
Samkvæmt V. kafla laga um ættleiðingar gegna kjörforeldrar upplýsingaskyldu gagnvart kjörbörnum. Þar segir að þeir skuli skýra kjörbarni frá því að það sé ættleitt jafnskjótt og það hefur þroska til. Þetta er útfært nánar og orðrétt segir í lögunum:

Skal það að jafnaði gert eigi síðar en er barn nær sex ára aldri.
Af þessu má ráða að öll sex ára kjörbörn og eldri eiga að hafa einhvern skilning á því að þau séu ættleidd.

Í lögunum segir einnig að ekki megi ættleiða þann sem hafi náð 12 ára aldri án hans samþykkis. Undantekning frá þessu er ef andlegum högum hans sé þannig farið að „hann geti ekki gefið marktækt samþykki eða ef varhugavert þykir vegna hagsmuna hans að leita eftir því.“

Áður en barn sem er 12 ára eða eldra samþykkir ættleiðingu á að veita því leiðsögn um ættleiðingu og réttaráhrif hennar. Það gildir einnig um yngri börn, en í lögunum segir að þá skuli „leita eftir afstöðu þess til fyrirhugaðrar ættleiðingar ef slíkt þykir gerlegt miðað við aldur þess og þroska.“

Réttaráhrif ættleiðinga eru þau helst að þá öðlast kjörbarn sömu réttarstöðu gagnvart kjörforeldrum sínum sem væri það eigið barn þeirra. Um leið falla niður lagatengsl barnsins við kynforeldra sína.

Samkvæmt lögunum eiga öll kjörbörn sem hafa náð 18 ára aldri rétt á að fá tiltækar upplýsingar frá dómsmálaráðuneytinu um hverjir séu kynforeldrar þess eða fyrri kjörforeldrar....