Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Enska úrvalsdeildin í knattspyrnu (FA Premier League) var formlega sett á laggirnar 20. febrúar 1992 og tók við sem efsta deild ensku deildarkeppninnar (Football League) keppnistímabilið 1992-1993. Við það breyttust einnig nöfn neðri deildanna, önnur deild varð fyrsta, sú þriðja önnur og sú fjórða að þriðju. Deildirnar fjórar starfa enn saman undir merkjum ensku deildarkeppninnar.
Eins og lesa má í svari Röskvu Vigfúsdóttur við spurningunni Hvert er elsta knattspyrnufélag í heimi? var fyrsta enska knattspyrnuliðið Sheffield FC, og raunar það fyrsta í heiminum. Sheffield FC starfar enn þann dag í dag, og hefur áhugamennskuna að leiðarljósi eins og í upphafi. Elsta atvinnumannalið Englands og heimsins alls er Notts County, stofnað árið 1864 (1862 samkvæmt sumum heimildum) og leikur um þessar mundir í þriðju efstu deild. Af liðum úrvalsdeildarinnar ensku, keppnistímabilið 2008-2009 er Stoke City það elsta, stofnað árið 1863. Yngsta félagið er Wigan Athletic, stofnsett árið 1932. Enska knattspyrnudeildin hóf göngu sína keppnistímabilið 1888-1889 og þess má geta að fimm lið af tólf upphaflegum stofnfélögum, taka þátt í úrvalsdeildinni tímabilið 2008-2009, Aston Villa, Blackburn, Bolton, Everton og Stoke.
Flestöll ensk knattspyrnulið geta rakið sögu sína til eldri félaga sem áttu upphaf sitt til dæmis í eldri íþróttum (krikket og ruðningi til dæmis), skólum, kirkjustarfi og félagsstarfi fyrirtækja (eins og lesa má í svari sama höfundar við spurningunni Hver fann upp fótboltann?). Þessi gömlu lið ýmist lögðust af og ný voru stofnuð, eða þau sameinuðust og breyttu um nöfn, jafnvel mörgum sinnum. Þannig má sem dæmi rekja sögu gamla stórveldisins Leeds United aftur til ársins 1877 og félags sem hét Hunslet. Hunslet breytti nafni sínu í Leeds City árið 1904 og fékk inngöngu í ensku deildina 1905. Það var hinsvegar rekið úr deildarkeppninni 1919 vegna fjármálaóreiðu og eignir þess boðnar upp, þeirra á meðal leikmennirnir. Forsendur fyrir rekstur atvinnuliðs í Leedsborg voru þó enn fyrir hendi og snarlega var tekið til við að koma á fót nýju liði, Leeds United, sem samþykkt var sem meðlimur ensku knattspyrnudeildinnar árið 1920. Liðið féll úr úrvalsdeildinni vorið 2004 eftir að hafa stefnt hátt misserin á undan, bæði í úrvalsdeildinni og Meistaradeild Evrópu.
Upplýsingar um félög í ensku úrvalsdeildinni keppnistímabilið 2003-2004
Lið
Stofnár
Atvinnumennska tekin upp
Innganga í ensku deildarkeppnina
Arsenal
1886
1891
1893
Aston Villa
1874
1885
1888
Birmingham City
1875
1885
1892
Blackburn Rovers
1875
1880
1888
Bolton Wanderers
1874
1880
1888
Charlton Athletic
1905
1920
1921
Chelsea
1905
1905
1905
Everton
1878
1885
1888
Fulham
1879
1898
1907
Leeds United
1919
1920
1920
Leicester City
1884
1888
1894
Liverpool
1892
1892
1893
Manchester City
1880
1887
1899
Manchester United
1878
1885
1892
Middlesbrough
1876
1899
1899
Newcastle United
1881
1889
1893
Portsmouth
1898
1898
1921
Southampton
1885
1885
1920
Tottenham Hotspur
1882
1885
1908
Wolverhampton Wanderers
1877
1888
1888
Ekki er úr vegi að bæta við samsvarandi upplýsingum um liðin sem féllu úr úrvalsdeildinni á síðasta keppnistímabili, þó ekki væri nema í sárabætur fyrir okkur áhangendur þessara félaga!
Upplýsingar um félög sem féllu úr ensku úrvalsdeildinni keppnistímabilið 2002-2003
Lið
Stofnár
Atvinnumennska tekin upp
Innganga í ensku deildarkeppnina
Sunderland
1879
1886
1890
West Bromwich Albion
1878
1885
1888
West Ham United
1895
1900
1919
Eins og sjá má á töflunni var West Bromwich upphaflegur stofnaðili ensku deildarkeppninnar.
Nákvæmar dagsetningar á stofnun Aston Villa og Bolton hafa ekki fundist en ef áhangendur þeirra liða geta veitt Vísindavefnum þær upplýsingar, mega þeir endilega senda okkur tölvupóst.
Heimildir:
Rothmans Football Yearbook 2002-2003, ritstj. Glenda Rollin og Jack Rollin, Headline Book Publishing, London 2002 - Þessi árbók telst vera „biblía” áhugamannsins um ensku knattspyrnuna
Unnar Árnason. „Hvaða lið í ensku úrvalsdeildinni í knattspyrnunni er elst? Hvert þeirra er yngst?“ Vísindavefurinn, 7. júlí 2003, sótt 24. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=3561.
Unnar Árnason. (2003, 7. júlí). Hvaða lið í ensku úrvalsdeildinni í knattspyrnunni er elst? Hvert þeirra er yngst? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=3561
Unnar Árnason. „Hvaða lið í ensku úrvalsdeildinni í knattspyrnunni er elst? Hvert þeirra er yngst?“ Vísindavefurinn. 7. júl. 2003. Vefsíða. 24. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=3561>.
Sólin
Rís 10:26 • sest 16:02
Tunglið
Rís 01:04 • Sest 15:19
Flóð
Árdegis: 01:05 • Síðdegis: 13:31
Fjara
Árdegis: 07:12 • Síðdegis: 20:04
Enska úrvalsdeildin í knattspyrnu (FA Premier League) var formlega sett á laggirnar 20. febrúar 1992 og tók við sem efsta deild ensku deildarkeppninnar (Football League) keppnistímabilið 1992-1993. Við það breyttust einnig nöfn neðri deildanna, önnur deild varð fyrsta, sú þriðja önnur og sú fjórða að þriðju. Deildirnar fjórar starfa enn saman undir merkjum ensku deildarkeppninnar.
Eins og lesa má í svari Röskvu Vigfúsdóttur við spurningunni Hvert er elsta knattspyrnufélag í heimi? var fyrsta enska knattspyrnuliðið Sheffield FC, og raunar það fyrsta í heiminum. Sheffield FC starfar enn þann dag í dag, og hefur áhugamennskuna að leiðarljósi eins og í upphafi. Elsta atvinnumannalið Englands og heimsins alls er Notts County, stofnað árið 1864 (1862 samkvæmt sumum heimildum) og leikur um þessar mundir í þriðju efstu deild. Af liðum úrvalsdeildarinnar ensku, keppnistímabilið 2008-2009 er Stoke City það elsta, stofnað árið 1863. Yngsta félagið er Wigan Athletic, stofnsett árið 1932. Enska knattspyrnudeildin hóf göngu sína keppnistímabilið 1888-1889 og þess má geta að fimm lið af tólf upphaflegum stofnfélögum, taka þátt í úrvalsdeildinni tímabilið 2008-2009, Aston Villa, Blackburn, Bolton, Everton og Stoke.
Flestöll ensk knattspyrnulið geta rakið sögu sína til eldri félaga sem áttu upphaf sitt til dæmis í eldri íþróttum (krikket og ruðningi til dæmis), skólum, kirkjustarfi og félagsstarfi fyrirtækja (eins og lesa má í svari sama höfundar við spurningunni Hver fann upp fótboltann?). Þessi gömlu lið ýmist lögðust af og ný voru stofnuð, eða þau sameinuðust og breyttu um nöfn, jafnvel mörgum sinnum. Þannig má sem dæmi rekja sögu gamla stórveldisins Leeds United aftur til ársins 1877 og félags sem hét Hunslet. Hunslet breytti nafni sínu í Leeds City árið 1904 og fékk inngöngu í ensku deildina 1905. Það var hinsvegar rekið úr deildarkeppninni 1919 vegna fjármálaóreiðu og eignir þess boðnar upp, þeirra á meðal leikmennirnir. Forsendur fyrir rekstur atvinnuliðs í Leedsborg voru þó enn fyrir hendi og snarlega var tekið til við að koma á fót nýju liði, Leeds United, sem samþykkt var sem meðlimur ensku knattspyrnudeildinnar árið 1920. Liðið féll úr úrvalsdeildinni vorið 2004 eftir að hafa stefnt hátt misserin á undan, bæði í úrvalsdeildinni og Meistaradeild Evrópu.
