Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Dýrafræðin svarar þessari spurningu neitandi. Í reynd koma hér við sögu þrjár ættir spendýra. Tvær þeirra tilheyra ættbálki nagdýra (Rodentia), önnur nefnist á ensku 'old world porcupine' og á latínu Hystricidae. Réttast er að kalla þá ætt puntsvín á íslensku. Hin nagdýraættin nefnist á ensku 'new world porcupine' og á latínu Erethizontidae. Íslenska orðið yfir þá ætt er trjáíglar, en hún hefur líka verið kölluð trjábroddgeltir (e. tree porcupine). Hinir eiginlegu broddgeltir eru hins vegar af ættbálki skordýraæta (Insectivora) og kallast Erinaceidae á latínu og 'hedgehog' á ensku.
Innan ættar puntsvína (Hystricidae), eru alls 11 tegundir í þremur ættkvíslum og lifa þær í Afríku og Asíu. Innan trjáíglaættarinnar (Erethizontidae) eru 12 tegundir í fjórum ættkvíslum sem er að finna í álfum Ameríku. Broddgeltir (Erinaceidae) telja alls 14 tegundir sem lifa í Afríku, Asíu og Evrópu.
Vegna þess að helstu einkenni þessara þriggja ætta eru broddar úr ummynduðum hárum, hefur sú hefð skapast hér á landi að kalla þær allar broddgelti. Fæstir vita að til eru tegundir broddgalta (Erinaceidae) með mjúk hár. Þær tilheyra undirættinni Echinosoricinae og hafa feld þakinn stuttum og mjög grófum hárum. Um fimm tegundir er að ræða og er sú kunnasta malasíska rottusnjáldran (stundum kölluð á ensku 'moon rat', lat. Echinosorex gymnurus).
Heimildir og myndir:
Feldhamer, G. A., L. C. Drickamer, S. H. Vessey, and J. F. Merritt. 1999. Mammalogy. Adaptation, Diversity, and Ecology. WCB McGraw-Hill, Boston.
Macdonald, David. 1984. The Encyclopedia of Mammals. Facts on File Publications, New York.
Jón Már Halldórsson. „Eru puntsvín og broddgöltur sama tegund?“ Vísindavefurinn, 19. maí 2003, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=3430.
Jón Már Halldórsson. (2003, 19. maí). Eru puntsvín og broddgöltur sama tegund? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=3430
Jón Már Halldórsson. „Eru puntsvín og broddgöltur sama tegund?“ Vísindavefurinn. 19. maí. 2003. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=3430>.
Sólin
Rís 10:17 • sest 16:10
Tunglið
Rís 21:40 • Sest 15:54
Flóð
Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46
Fjara
Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36
Dýrafræðin svarar þessari spurningu neitandi. Í reynd koma hér við sögu þrjár ættir spendýra. Tvær þeirra tilheyra ættbálki nagdýra (Rodentia), önnur nefnist á ensku 'old world porcupine' og á latínu Hystricidae. Réttast er að kalla þá ætt puntsvín á íslensku. Hin nagdýraættin nefnist á ensku 'new world porcupine' og á latínu Erethizontidae. Íslenska orðið yfir þá ætt er trjáíglar, en hún hefur líka verið kölluð trjábroddgeltir (e. tree porcupine). Hinir eiginlegu broddgeltir eru hins vegar af ættbálki skordýraæta (Insectivora) og kallast Erinaceidae á latínu og 'hedgehog' á ensku.
Innan ættar puntsvína (Hystricidae), eru alls 11 tegundir í þremur ættkvíslum og lifa þær í Afríku og Asíu. Innan trjáíglaættarinnar (Erethizontidae) eru 12 tegundir í fjórum ættkvíslum sem er að finna í álfum Ameríku. Broddgeltir (Erinaceidae) telja alls 14 tegundir sem lifa í Afríku, Asíu og Evrópu.
Vegna þess að helstu einkenni þessara þriggja ætta eru broddar úr ummynduðum hárum, hefur sú hefð skapast hér á landi að kalla þær allar broddgelti. Fæstir vita að til eru tegundir broddgalta (Erinaceidae) með mjúk hár. Þær tilheyra undirættinni Echinosoricinae og hafa feld þakinn stuttum og mjög grófum hárum. Um fimm tegundir er að ræða og er sú kunnasta malasíska rottusnjáldran (stundum kölluð á ensku 'moon rat', lat. Echinosorex gymnurus).
Heimildir og myndir:
