Sólin
Rís 10:17 • sest 16:10
Tunglið
Rís 21:40 • Sest 15:54
Flóð
Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46
Fjara
Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36
Vísindalegar rannsóknir á risaeðlubeinum má rekja samhliða sögu steingervingafræðinnar (e. paleontology) allt frá árinu 1589 að Bernard nokkur Palissy var brenndur á báli fyrir að halda því fram að steingervingar væru leifar af lífverum frá fyrri tímum. Árið 1676 rannsakaði klerkurinn Robert Plot steingerving, líklega lærbein af risaeðlu (Megalosaurus), og flokkaði sem „steingert bein“. Hugmyndin um steingervinga var orðin til.
Baróninn franski, George Cuvier (1769-1832), var fyrsti vísindamaðurinn sem rannsakaði steingervinga kerfisbundið og setti saman beinagrindur útdauðra dýra. Cuvier var dýra- og líffærafræðingur og renndi vísindalegum stoðum undir steingervingafræðina. Hann setti fram svokallaða líffræðilega heildarkenningu, þess efnis að sérhvert líffæri hefði sérstöku starfrænu (e. functional) hlutverki að gegna fyrir lífveruna, sem markaðist bæði af öðrum líffærum og umhverfi lífverunnar. Í kenningunni fólst einnig að hegðun og hættir lífverunnar mótuðu líffærafræði hennar, en ekki öfugt.
Cuvier beitti kenningu sinni á steingervinga og hún gerði honum kleift að búa til heildarmynd af skepnu þó að eingöngu hefði varðveist partur af henni. Cuvier tók einnig eftir því að lífverurnar sem fundust í jarðlögum urðu ólíkari þeim sem nú eru uppi eftir því sem neðar dró í jarðlögum. Hann dró þó ekki þá ályktun að þetta stafaði af þróun. Cuvier var sköpunarsinni en ekki þróunarsinni. Hann taldi að miklar hamfarir mörkuðu skilin milli jarðskeiða í stuttri sögu jarðarinnar, og að Nóaflóðið væri nýjasta og stærsta dæmið um slíkt. Allar dýrategundir hefðu verið til frá upphafi sköpunar, en sumar þeirra dáið út í hamförum og aðrar tekið við stöðu þeirra í kerfi náttúrunnar.
Cuvier þróaði ekki sérstakar, mótaðar hugmyndir um risaeðlur, þrátt fyrir að hann hefði undir höndum fræg kjálkabein risaeðlu sem síðar var flokkuð undir tegundina Mosasaurus. Skrif Cuviers um þessi bein ásamt kenningum hans höfðu áhrif á breska jarðfræðinginn William Buckland (1784-1856), sem varð fyrstur til að gefa risaeðlu vísindalegt heiti árið 1824. Buckland lýsti skepnu sem hann nefndi Megalosaurus bucklandi, en fyrra orðið þýðir „stór eðla“, út frá nokkrum steingerðum beinum, kjálkabeini, nokkrum hryggjarliðum, og hluta af mjöðm og afturfótum. Buckland reyndi að samræma það sem vísindin höfðu að segja um jarðsöguna og útdauð dýr, við hugmyndir kirkjunnar úr Biblíunni og var því sköpunarsinni líkt og Cuvier.
Það þurfti þróunarsinna til að búa til hugtakið risaeðla. Það gerði Englendingurinn Richard Owen (1804-92) árið 1841. Owen var líffæra- og steingervingafræðingur og hélt því fyrstur manna fram að til hefði verið sérstakur flokkur dýra sem héti dinosaur, það er „hræðileg eðla“ á grísku, og að það væru steingervingar þeirra sem menn væru að rekast á, en ekki leifar af ofvöxnum eðlum eða krókódílum. Owen stóð fyrir því að smíðuð voru líkön, í fullri stærð, af útdauðum dýrum og sýnd á Heimssýningunni í London árið 1851. Hann bauð meira að segja til veislu innan í líkani af risaeðlu. Owen var þróunarsinni líkt og samtímamaður hans Charles Darwin (1809-82), en var hins vegar ósammála Darwin um orsök þróunar. Owen taldi þróun tilkomna vegna þess að lífverur fæddust með þann eiginleika að vilja hverfa frá fyrirmynd foreldranna. Hugmynd Darwins um náttúruval hlaut hinsvegar brautargengi og hefur mótað hugmyndir manna um þróun risaeðla og annarra dýrategunda, síðan á 19. öld.
Hemildir og myndir:- Vefur Encyclopædia Britannica um þróun mannsins, George Cuvier, William Buckland og Richard Owen.
- Heimasíða Montana-háskólans um sögu steingervingafræðinnar.
- Mynd og umfjöllun um bein Cuviers á vef Oceans of Kansas Paleontology.
