Hver er munurinn á slettum, slangri og tökuorðum?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hver er munurinn á slettum, slangri og tökuorðum?
Með orðinu sletta er átt við orð eða samband orða sem borist hefur inn í tungumál úr öðru máli en er ekki viðurkennt þar sem það hefur ekki aðlagast hljóð- eða beygingarkerfinu. Í íslensku er helst talað um dönsku- eða enskuslettur. Enska orðið sjeik 'mjólkurhristingur' er til dæmis merkt ?? í nýju orðabókinni frá Eddu-miðlun en skýringin á því merki er: ,,framandorð sem vafi leikur á hvort talist getur íslenska, sletta" (bls. xiii). Sama er að segja um upphrópunina sjitt. Hún er einnig merkt með ??

Slangur er orðfæri sem notað er í ákveðnum hópum eða við ákveðnar aðstæður. Það víkur frá viðurkenndu málsniði og einkennist af óvenjulegri orðmyndun, leik að orðum og myndmáli. Sögnin að dissa er slanguryrði og merkir 'leggja fæð á e-n', sömuleiðis sögnin bögga sem merkir 'trufla, ergja'. Orðið frík, sem notað er í ýmsum samsetningum eins og hollustufrík, íþróttafrík, er líka slangur, sem og sögnin að fríka í sambandinu fríka út 'sleppa sér' og fríka e-n út 'gera e-n ruglaðan'. Orðið gæi er líka dæmi um slanguryrði. Það hefur lagað sig að beygingarkerfinu en ekki hljóðkerfinu (það er borið fram g-æ-i, en ekki g-j-æ-i eins og búast hefði átt við, sbr. gær er borið fram g-j-æ-r og gæta g-j-æ-t-a).

Tökuorð er orð, sem fengið er að láni úr öðru máli en hefur lagað sig að hljóð- og beygingarkerfi viðtökumálsins. Slík orð eru fjölmörg í íslensku. Orðin kirkja, prestur, djákni, altari eru til dæmis öll gömul tökuorð. Meðal yngri tökuorða eru til dæmis dúkka, vaskur, kústur, skrúbba, viskustykki og fjölmörg fleiri sem komin eru úr dönsku, og einnig gír í bíl, jeppi, sjoppa sem sem öll eiga rætur at rekja til ensku.

...