Er neftóbak annarra þjóða skaðlegra en hið íslenska? Hvers vegna má ekki selja neftóbak frá öðrum löndum hér?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er neftóbak annarra þjóða skaðlegra en hið íslenska? Hvers vegna má ekki selja neftóbak frá öðrum löndum hér?
Í íslenskum lögum nr. 6/2002 stendur: „Bannað er að flytja inn, framleiða og selja fínkornótt neftóbak og allt munntóbak, að undanskildu skrotóbaki.“

Íslenska neftóbakið svokallaða hefur verið framleitt á Íslandi af Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins (ÁTVR) síðan 1941. Lengi vel fékkst ekki annað neftóbak hér á landi en frá því í september 2011 hefur verið hægt að kaupa neftóbakið Lunda á Íslandi, en það er framleitt í Danmörku.

Ástæðurnar fyrir því að annað neftóbak er ekki selt á Íslandi liggja meðal annars í smæð markaðarins og kornastærð neftóbaksins. Ísland er frekar lítill markaður og því ekki eins arðbært að markaðssetja nýja vöru hér eins og í mörgum öðrum löndum.

Kornastærðin er eina takmörkunin á þessari vöru samkvæmt lögunum frá 2002. Mörkin á milli fínkornótts og grófkornótts tóbaks liggja í kringum 0,5 mm. Til þess að tóbak geti flokkast sem grófkornótt þarf meira en helmingur þess að vera að minnsta kosti 0,5 mm í þvermál.

Leyfilegt er að selja neftóbakið Lunda og hið íslenska vegna þess að þau eru grófkornótt. Fleiri tegundir neftóbaks uppfylla þó kröfur laganna og koma því til greina á íslenskum markaði. Til að þessar tegundir verði settar í sölu hér þarf að sækja um leyfi fyrir innflutningi á þeim hjá ÁTVR. Jafnvel eru margar tegundir munntóbaks gjaldgengar með tilliti til kornastærðar; eini munurinn gagnvart lögum nr. 6/2002 er að munntóbak er markaðssett sem munntóbak. Ef grófkornótt munntóbak væri markaðssett sem neftóbak þá væri hugsanlega hægt að selja það á Íslandi.

Líklega er skaðsemi neftóbaks svipuð, óháð tegund, þó vissulega geti þær innihaldið mismikið magn af nikótíni og öðrum skaðlegum efnum. Upptaka efnanna er eitthvað mismunandi eftir neftóbakstegund en þar ráða sýrustig og kornastærð mestu um; nikótín losnar til dæmis hraðar úr basísku (pH>7) en hlutlausu (pH=7) tóbaki og fínkornótt neftóbak eykur útlosun á öllum efnum vegna þess að yfirborð tóbaksins er meiri. Ólíklegt þykir að annarra þjóða neftóbak sé skaðlegra en okkar; þó vantar lífeðlisfræðilegar rannsóknir til að geta skorið úr um það með vissu.

Einn spyrjandi vildi fá að vita af hverju tiltekin þýsk neftóbakstegund væri ekki leyfð hér á landi. Þýska neftóbakið Ozona President inniheldur hrátóbak, kalín karbónat (K₂CO₃), hýdroxíð (OH^-) basa, salt, vatn, bragðefni og rakaefni (e. humectants). Rakastig þess er um 17% og sýrustig um 8,4. Ástæðan fyrir því að President-neftóbakið er ekki leyfilegt á Íslandi er kornastærð þess, President er nefnilega fínkornótt neftóbak.

Heimildir:

• Lög nr 6/2002. Skoðað 04.02.12.
• Swedish snus. Skoðað 04.02.12.
• Innihald President neftóbaks. Skoðað 21.02.12.
• Upplýsingar um kornastærð President-neftóbaks fengust hjá Julia Graßl, Pöschl Tabak.

Eftirfarandi spurningum var einnig svarað:

• Hvers vegna er President-neftóbak bannað á Íslandi?
• Hvort er skaðlegra að taka í vörina íslenskt neftóbak eða General?
• Hvort er hættulegra að taka íslenskt neftóbak í vörina eða sænskt snus?

Myndir:

• Neftóbakssprauta. Sótt 04.02.12

...