Hver er munurinn á málfræðilegu kyni og raunkyni?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hver er munurinn á málfræðilegu kyni og raunkyni?
Það vill oft vefjast fyrir ýmsum hvernig fara skuli með málfræðilegt kyn og raunkyn. Með málfræðilegu kyni er átt við það kyn sem ákveðin orð hafa í málvitund fólks en með raunkyni, sem einnig er nefnt líffræðilegt kyn, er aftur á móti átt við kyn þess sem vísað er til.

Orðið naut er hvorugkyns í málvitundinni. Málfræðilega kynið er því hvorugkyn. Raunkynið er karlkyn þar sem nautið er karldýr. „Nautið er mannýgt, það ræðst á fólk“ er rétt setning og truflar engan. Kýr hefur sama málfræðilegt kyn og raunkyn. „Kýrin mjólkar vel. Hún er besta mjólkurkýrin á bænum,“ er líka rétt setning.

Málfræðilegt kyn orðsins barn er hvorugkyn. Ef spurt er: „hvar eru börnin?“ er oftast átt við börn af báðum kynjum og rétt svar væri: „þau eru úti“. Annað er uppi á teningnum ef spurt er: „hvar eru krakkarnir?“ Þá er rétt svar: „þeir eru úti,“ jafnvel þótt átt sé við börn af báðum kynjum. Þar fer ekki saman málfræðilegt kyn og raunkyn. Hetja er kvenkynsorð að málfræðilegu kyni. Setningin: „handboltahetjurnar okkar koma heim í dag,“ kallar á framhaldið: „þær stóðu sig vel á mótinu,“ þótt í liðinu hafi verið tómir karlmenn.

Skáld er hvorugkyns að málfræðilegu kyni en raunkynið getur bæði verið karlkyn og kvenkyn. Fornafnið sem staðið getur fyrir skáld er það, þ.e. hvorugkyn. „Skáldið kom fram á kynningunni. Það las úr óbirtum ljóðum sínum,“ er rétt setning hvort sem skáldið var karl eða kona.

Í dæmum sem þessum er oft reynt að umorða þannig að ekki leiki vafi á við hvað er átt.

Sjá einnig svar Guðrúnar Kvaran við spurningunni: Hvers vegna hafa nafnorð kyn?...