Getur barn verið í öðrum blóðflokki en foreldrar þess, til dæmis í flokki O ef foreldrar eru bæði í flokki A?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Getur barn verið í öðrum blóðflokki en foreldrar þess, til dæmis í flokki O ef foreldrar eru bæði í flokki A?
Svarið er já; barn getur verið í öðrum blóðflokki en foreldrar þess, en þetta fer þó eftir tilteknum reglum. Meðal annars geta foreldrar í flokki A átt barn í flokki O eins og spyrjandi tekur sem dæmi.

Í svari Bergþórs Björnssonar við spurningunni Hvernig verkar blóðflokkakerfið? Hvað þýða stafirnir og plús- og mínusmerkin? segir meðal annars:

Mótefnavakarnir sem ABO-blóðflokkakerfið byggir á eru fjölsykrur sem eru fastar í frumuhimnu rauðra blóðkorna en mótefnin myndast í ónæmiskerfinu. Á hverju rauðu blóðkorni eru sæti fyrir tvær tegundir mótefnavaka úr þessu kerfi og erfist önnur tegundin frá föður og hin frá móður. Mögulegir mótefnavakar í kerfinu eru tveir og eru þeir kallaðir A og B. Ekki er nauðsynlegt að hafa mótefnavaka á rauðu blóðkornunum og ef hvorug tegundin er til staðar (arfgerð OO) er um blóðflokk O að ræða. Slíkt getur einungis gerst ef báðir foreldrar hafa haft að minnsta kosti annað sætið á rauðum blóðkornum sínum autt. Til þess að um blóðflokk A sé að ræða þarf arfgerð einstaklings að vera ein af þremur, OA, AO eða AA. Ef um OA eða AO arfgerð er að ræða hefur einstaklingurinn erft mótefnavaka A frá annað hvort móður eða föður en engan mótefnavaka frá hinu foreldrinu. Um blóðflokk B gildir á sama hátt að arfgerðir geta verið OB, BO eða BB. AB-blóðflokkurinn er sjaldgæfastur og er einungis til staðar í þeim sem hafa arfgerðina AB.

Í þessu felst til dæmis að foreldrar sem eru bæði í flokki O geta einungis eignast börn í þeim flokki.

Ef foreldrar eru bæði í flokki AB getur barnið orðið hvort sem er í flokki AB, A (arfgerð AA) eða B (BB), en það getur ekki orðið í flokki O.

Ef foreldrar eru bæði í flokki A eins og dæmið í spurningunni miðast við, verður barnið oftast í þeim flokki en getur þó einmitt lent í flokki O. Möguleikarnir í arfgerðum eru þá þessir:

AA + AA -> AA, flokkur A

AA + AO -> AA eða AO, flokkur A

AO + AO -> AA, AO eða OA, flokkur A; OO, flokkur O

Hliðstæðar niðurstöður fást ef foreldrar eru bæði í flokki B; barnið getur þá verið í flokki O.

Ef annað foreldri er í flokki A og hitt í B-flokki geta ýmsir kostir komið upp:

AA + BB -> AB, flokkur AB

AA + BO -> AO, flokkur A; eða AB, flokkur AB

AO + BB -> OB, flokkur B ; eða AB, flokkur AB

AO + BO -> AO, flokkur A; OB, flokkur B; AB, flokkur AB; eða OO, flokkur O

Ef annað foreldri er í flokki A eða B og hitt í flokki O verður barnið í sama flokki og annaðhvort foreldrið.

Ef annað foreldrið er í flokki AB og hitt í O verður barnið í flokki A eða B, með öðrum orðum alls ekki í sama flokki og annaðhvort foreldrið!

Hér að neðan má líta mynd, sem þó er ekki tæmandi, um erfðir blóðflokkanna. Smellið til að fá stærri útgáfu. Hún er fengin á vef blóðbankans

Mynd: HB...