Allir hlutir eru byggðir upp af atómum og í atómum eru eindir á hreyfingu. Hvað yrði um hluti, til dæmis blýant, ef eindirnar hægðu mikið á sér, jafnvel stöðvuðust? Myndu þeir falla saman?Skoðum rafeindir í atómi. Okkur dettur fyrst í hug að rafeind sé lítil og létt eind og gæti því verið eins og rykkorn sem þyrlast um kjarnann í atómi. Því hlyti að vera til sá möguleiki að hún gæti hægt á sér. Ef það gerðist myndu samt áfram verka feiknasterkir rafkraftar milli eindanna. Þeir myndu draga rafeindirnar að kjarnanum en milli rafeindanna væri fráhrindikraftur, þannig að ekki væri augljóst að þær gætu ekki einfaldlega límst utan á kjarnann. En málið er enn skrýtnara. Rafeindir eru ekki eins og rykkorn! Rafeind inni í atómi getur ekki hægt á sér! Við verðum að lýsa eiginleikum rafeinda með skammtafræði, en ekki aflfræði Newtons sem gildir hins vegar ágætlega um stórar agnir eins og bolta og himintungl. Samkvæmt skammtafræðinni getur rafeind í atómi ekki misst alla orku sína, slíkt gerist aldrei, og við verðum að endurskoða mynd okkar af rafeindinni. Rafeindin heldur ávallt eftir svo kallaðri núllpunktsorku, sama hversu lágt við gætum kælt gas atóma sem hún væri í. Þess vegna er sá möguleiki að efnið hrynji saman vegna þess að eindirnar stöðvuðust ekki til staðar! Það gerist aldrei í náttúrunni. Hér er í raun ekki hægt að spyrja, hvers vegna? Niðurstöður tilrauna hafa orðið til þess að skammtafræðin var búin til. Hún er lýsing á því hvernig þessi ferli gerast í náttúrunni; annar skilningur er ekki til.
Ef hlutir eru úr atómum og eindir hreyfast í þeim, falla þá ekki hlutirnir saman ef eindirnar stöðvast?
Útgáfudagur
3.5.2001
Spyrjandi
Fríða María Harðardóttir
Tilvísun
Viðar Guðmundsson. „Ef hlutir eru úr atómum og eindir hreyfast í þeim, falla þá ekki hlutirnir saman ef eindirnar stöðvast?“ Vísindavefurinn, 3. maí 2001, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=1563.
Viðar Guðmundsson. (2001, 3. maí). Ef hlutir eru úr atómum og eindir hreyfast í þeim, falla þá ekki hlutirnir saman ef eindirnar stöðvast? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=1563
Viðar Guðmundsson. „Ef hlutir eru úr atómum og eindir hreyfast í þeim, falla þá ekki hlutirnir saman ef eindirnar stöðvast?“ Vísindavefurinn. 3. maí. 2001. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=1563>.