Sólin Sólin Rís 06:38 • sest 20:26 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 09:52 • Síðdegis: 22:19 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:41 • Síðdegis: 15:55 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 06:38 • sest 20:26 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 09:52 • Síðdegis: 22:19 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:41 • Síðdegis: 15:55 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

= 9 10
Forsíða Hugvísindi Trúarbrögð Hvers vegna er hátíðlegast hjá okkur á aðfangadag þegar við opnum pakkana, en á jóladag víða annars staðar?

Flokkun:

7.11.2000
Hugvísindi Trúarbrögð

Hvers vegna er hátíðlegast hjá okkur á aðfangadag þegar við opnum pakkana, en á jóladag víða annars staðar?

Einar Sigurbjörnsson (1944-2019)

Fæðingarhátíð Jesú Krists, jólin, er haldin 25. desember. Undirbúningur hátíðahaldsins er aðventan eða jólafastan og lokadagur hennar, 24. desember, nefnist hjá okkur aðfangadagur jóla. Nafnið er gagnsætt. Þá skal undirbúningi lokið og aðföng öll komin til hátíðahaldsins. Helgin hefst síðan um miðjan aftan eða kl. 18. Þá er orðið heilagt og í hönd fer jólanóttin.

Helgidaga- og hátíðahald kristinna manna studdist upprunalega við gyðinglegt tímatal, en hjá þeim hefst dagurinn við sólsetur. Myndin sýnir sólsetur í Taybeh í Ísrael.

Í þessu fylgjum við Íslendingar fornum sið. Helgidaga- og hátíðahald kristinna manna studdist upprunalega við gyðinglegt tímatal, en hjá þeim hefst dagurinn við sólsetur. Þetta kemur fram í sköpunarsögunni þar sem segir um hvern dag: „Það varð kveld og það varð morgunn ...“ Utan gyðinglegs landsvæðis var hins vegar ekki miðað við sólsetur heldur við miðaftan. Þetta er í fullu gildi hjá okkur um jólin. Um miðaftan 24. desember er orðið heilagt, jólin komin með aftansöngnum í kirkjunum, 25. desember runnin upp. Að loknum aftansöng hefst aðalveisla jólanna og eftir það eru pakkarnir opnaðir. Að fornu var aðalmessa jólanna um miðnættið eins og fram kemur í mörgum íslenskum þjóðsögum og hefur sá siður víða verið tekinn upp að nýju í þjóðkirkjunni okkar.

Utan gyðinglegs landsvæðis var miðað við að dagurinn hefjist um miðjan aftan, það er kl. 18. Samkvæmt fornri hefð hefst jóladagurinn (25. desember) kl. 18 þann 24. desember.

Okkar siðir eru skemmtilegir og styðjast við forna venju, en við þurfum jafnframt að gæta merkingar þeirra og láta jólahaldið sjálft ekki hefjast of snemma. Jóladagurinn er 25. desember. Við teljum hann renna upp kl. 18 þann 24. Sama gildir um aðra hátíðisdaga kirkjuársins og raunar sunnudagana líka. Hátíðin hefst um miðjan aftan daginn áður. Áður fyrr — og sums staðar enn meðal nágrannaþjóðanna — er kirkjuklukkum hringt um miðaftan á laugardögum og aðfangadögum hátíðanna til að minna á upphaf helginnar. Í fornum reglum sagði að hátíðirnar jól, páska og hvítasunnu ætti að hringja inn milli kl. 17 og 18 á aðfangadag þeirra. Ég held að þessi venja hafi lagst niður víðast hvar á landinu, en mér er í barnsminni þegar kirkjuklukkum í Reykjavík var hringt í klukkutíma á aðfangadögum hátíða.

Mynd:

Höfundur

Einar Sigurbjörnsson (1944-2019)

Einar Sigurbjörnsson (1944-2019)

prófessor í guðfræði við HÍ

Útgáfudagur

7.11.2000

Síðast uppfært

4.1.2024

Spyrjandi

Morten Lange

Efnisorð

Tilvísun

Einar Sigurbjörnsson (1944-2019). „Hvers vegna er hátíðlegast hjá okkur á aðfangadag þegar við opnum pakkana, en á jóladag víða annars staðar?“ Vísindavefurinn, 7. nóvember 2000, sótt 3. apríl 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=1101.

Einar Sigurbjörnsson (1944-2019). (2000, 7. nóvember). Hvers vegna er hátíðlegast hjá okkur á aðfangadag þegar við opnum pakkana, en á jóladag víða annars staðar? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=1101

Einar Sigurbjörnsson (1944-2019). „Hvers vegna er hátíðlegast hjá okkur á aðfangadag þegar við opnum pakkana, en á jóladag víða annars staðar?“ Vísindavefurinn. 7. nóv. 2000. Vefsíða. 3. apr. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=1101>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Skoða öll nýjustu svörin

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

= 9 10

Hvers vegna er hátíðlegast hjá okkur á aðfangadag þegar við opnum pakkana, en á jóladag víða annars staðar?
Fæðingarhátíð Jesú Krists, jólin, er haldin 25. desember. Undirbúningur hátíðahaldsins er aðventan eða jólafastan og lokadagur hennar, 24. desember, nefnist hjá okkur aðfangadagur jóla. Nafnið er gagnsætt. Þá skal undirbúningi lokið og aðföng öll komin til hátíðahaldsins. Helgin hefst síðan um miðjan aftan eða kl. 18. Þá er orðið heilagt og í hönd fer jólanóttin.

Helgidaga- og hátíðahald kristinna manna studdist upprunalega við gyðinglegt tímatal, en hjá þeim hefst dagurinn við sólsetur. Myndin sýnir sólsetur í Taybeh í Ísrael.

Í þessu fylgjum við Íslendingar fornum sið. Helgidaga- og hátíðahald kristinna manna studdist upprunalega við gyðinglegt tímatal, en hjá þeim hefst dagurinn við sólsetur. Þetta kemur fram í sköpunarsögunni þar sem segir um hvern dag: „Það varð kveld og það varð morgunn ...“ Utan gyðinglegs landsvæðis var hins vegar ekki miðað við sólsetur heldur við miðaftan. Þetta er í fullu gildi hjá okkur um jólin. Um miðaftan 24. desember er orðið heilagt, jólin komin með aftansöngnum í kirkjunum, 25. desember runnin upp. Að loknum aftansöng hefst aðalveisla jólanna og eftir það eru pakkarnir opnaðir. Að fornu var aðalmessa jólanna um miðnættið eins og fram kemur í mörgum íslenskum þjóðsögum og hefur sá siður víða verið tekinn upp að nýju í þjóðkirkjunni okkar.

Utan gyðinglegs landsvæðis var miðað við að dagurinn hefjist um miðjan aftan, það er kl. 18. Samkvæmt fornri hefð hefst jóladagurinn (25. desember) kl. 18 þann 24. desember.

Okkar siðir eru skemmtilegir og styðjast við forna venju, en við þurfum jafnframt að gæta merkingar þeirra og láta jólahaldið sjálft ekki hefjast of snemma. Jóladagurinn er 25. desember. Við teljum hann renna upp kl. 18 þann 24. Sama gildir um aðra hátíðisdaga kirkjuársins og raunar sunnudagana líka. Hátíðin hefst um miðjan aftan daginn áður. Áður fyrr — og sums staðar enn meðal nágrannaþjóðanna — er kirkjuklukkum hringt um miðaftan á laugardögum og aðfangadögum hátíðanna til að minna á upphaf helginnar. Í fornum reglum sagði að hátíðirnar jól, páska og hvítasunnu ætti að hringja inn milli kl. 17 og 18 á aðfangadag þeirra. Ég held að þessi venja hafi lagst niður víðast hvar á landinu, en mér er í barnsminni þegar kirkjuklukkum í Reykjavík var hringt í klukkutíma á aðfangadögum hátíða.

Mynd:

...