Sólin Sólin Rís 10:23 • sest 16:05 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:04 • Sest 15:29 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 12:18 • Síðdegis: 25:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 05:51 • Síðdegis: 18:50 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:23 • sest 16:05 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:04 • Sest 15:29 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 12:18 • Síðdegis: 25:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 05:51 • Síðdegis: 18:50 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Hugvísindi Málvísindi: íslensk Hver er uppruni íslensku gæsalappanna? Eru þær notaðar í öðrum ritmálum?

Flokkun:

26.10.2001
Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hver er uppruni íslensku gæsalappanna? Eru þær notaðar í öðrum ritmálum?

Guðrún Kvaran

Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun
Í bókinni Íslenzkar rjettritunarreglur eftir Halldór Kr. Friðriksson, sem gefin var út 1859, er fjallað um tilvísunarmerki (bls. 245) og sagt að það eigi að vera „--“. Að öllum líkindum hefur Halldór haft danska og þýska venju að fyrirmynd. Sama kemur fram í bók Magnúsar Jónssonar, Stuttur leiðarvísir fyrir alþýðu til þess að skrifa íslenzku rjett og greinilega, en hún var gefin út þremur árum fyrr. Þar eru merkin sögð heita „tilgreiningarmerki eða gæsalappir.“ Í málfræði Halldórs Briem, sem gefin var út í sex útgáfum, er talað um tilvitnunarmerkin „“. Á fyrri hluta 20. aldar bar einnig nokkuð á að notuð væru merkin << -->> að danskri fyrirmynd. Í núgildandi íslenskum, dönskum og þýskum greinarmerkjareglum eru gæsalappir sagðar vera „--“.

Orðið gæsalappir er komið úr þýsku Gänsefüsschen, sem telst til talmáls. Gæsalappir heita einnig í þýsku Anführungszeichen. Gåsefødder þekkist í dönsku sem tökuorð úr þýsku en algengara er að tala um gåseøjne, 'gæsaaugu'. Elsta dæmi Orðabókar Háskólans um gæsalappir er úr fyrrnefndri bók Magnúsar Jónssonar.

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

26.10.2001

Spyrjandi

Hrafnkell Stefánsson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hver er uppruni íslensku gæsalappanna? Eru þær notaðar í öðrum ritmálum?“ Vísindavefurinn, 26. október 2001, sótt 23. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=1925.

Guðrún Kvaran. (2001, 26. október). Hver er uppruni íslensku gæsalappanna? Eru þær notaðar í öðrum ritmálum? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=1925

Guðrún Kvaran. „Hver er uppruni íslensku gæsalappanna? Eru þær notaðar í öðrum ritmálum?“ Vísindavefurinn. 26. okt. 2001. Vefsíða. 23. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=1925>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Skoða öll nýjustu svörin

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hver er uppruni íslensku gæsalappanna? Eru þær notaðar í öðrum ritmálum?
Í bókinni Íslenzkar rjettritunarreglur eftir Halldór Kr. Friðriksson, sem gefin var út 1859, er fjallað um tilvísunarmerki (bls. 245) og sagt að það eigi að vera „--“. Að öllum líkindum hefur Halldór haft danska og þýska venju að fyrirmynd. Sama kemur fram í bók Magnúsar Jónssonar, Stuttur leiðarvísir fyrir alþýðu til þess að skrifa íslenzku rjett og greinilega, en hún var gefin út þremur árum fyrr. Þar eru merkin sögð heita „tilgreiningarmerki eða gæsalappir.“ Í málfræði Halldórs Briem, sem gefin var út í sex útgáfum, er talað um tilvitnunarmerkin „“. Á fyrri hluta 20. aldar bar einnig nokkuð á að notuð væru merkin << -->> að danskri fyrirmynd. Í núgildandi íslenskum, dönskum og þýskum greinarmerkjareglum eru gæsalappir sagðar vera „--“.

Orðið gæsalappir er komið úr þýsku Gänsefüsschen, sem telst til talmáls. Gæsalappir heita einnig í þýsku Anführungszeichen. Gåsefødder þekkist í dönsku sem tökuorð úr þýsku en algengara er að tala um gåseøjne, 'gæsaaugu'. Elsta dæmi Orðabókar Háskólans um gæsalappir er úr fyrrnefndri bók Magnúsar Jónssonar....