Er hægt að finna út hvort tiltekið ár er hlaupár eða ekki, án þess að fletta upp í dagatali?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er hægt að finna út hvort tiltekið ár er hlaupár eða ekki, án þess að fletta upp í dagatali?
Já, það er vel hægt. Hlaupár samkvæmt okkar tímatali eru alltaf þegar 4 ganga upp í ártalinu, að undanskildum aldamótaárum þegar 4 ganga ekki upp í öldinni. Þannig eru árin 1700, 1800 og 1900 ekki hlaupár en árið 2000 er hlaupár. Árin 2100, 2200 og 2300 verða ekki hlaupár en árið 2400 verður það aftur á móti.

Með þessu móti verður meðalár tímatalsins 365,2425 sólarhringar að lengd. Það er mjög nálægt svokölluðu hvarfári sem ræður árstíðaskiptum en það er 365,2422 sólarhringar. Frávikið nemur innan við einum degi á hverjum 3000 árum.

Tímatalið sem við búum nú við nefnist gregoríanskt tímatal og megineinkenni þess er einmitt hlaupársreglan sem lýst var hér á undan. Það var tekið upp í kaþólskum löndum árið 1582 og innleitt hér á Íslandi árið 1700. Þá kom 28. nóvember í stað 17. nóvember og var það gert til að vinna upp skekkjuna sem hafði safnast upp.

Þær þjóðir sem búa nú við gregoríanskt tímatal eins og við höfðu áður notað svokallað júlíanskt tímatal sem Júlíus Sesar innleiddi í Rómaveldi árið 46 fyrir Krist. Það var einfaldara en hið gregoríanska því að samkvæmt því var hlaupár alltaf fjórða hvert ár, þegar 4 gengu upp í ártalinu. Ef það væri enn í gildi hefði verið ennþá auðveldara að svara spurningunni. En þetta tímatal var hins vegar ekki nógu nákvæmt til lengdar eins og áður er sagt....