Sólin Sólin Rís 05:19 • sest 21:35 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:18 • Sest 04:56 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 07:07 • Síðdegis: 19:24 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:08 • Síðdegis: 13:14 í Reykjavík

Hvers vegna hefur Náttfara ekki verið hampað sem fyrsta landnámsmanninum?

Gísli Gunnarsson (1938-2020)

Þetta er góð spurning. Óneitanlegt er að sá sem fyrstur hóf ævilanga búsetu hér á landi var ekki Ingólfur Arnason heldur þræll Garðars Svavarssonar, nefndur Náttfari sem varð eftir á Íslandi með ambátt einni þegar húsbóndi hans flutti alfarinn af landinu.

Sú staðreynd að Ingólfur Arnarson er talinn hafa verið fyrstur landnámsmanna á Íslandi felst í því að skipulagt landnám með „landnemum og hetjum af konungakyni“ eins og sagt var í hátíðarljóði á Þingvöllum 1930 hófst fyrst með landnámi Ingólfs um 870. Fordæmi hans var upphafið að þeirri landnámsgerð sem einkenndi byggingu landsins næstu 60 ár. Ríkir bændur og höfðingjar lögðu undir sig stór héröð og „gáfu“ síðan vinum og vandamönnum jarðir úr landnámi sínu, væntanlega gegn því að þeir viðurkenndu héraðsvöld gefandans. Þetta skipulagða landnám norrænna höfðingja hófst sem sagt ekki með óskipulagðri undankomu þrælsins Náttfara heldur samkvæmt Landnámabók með Ingólfi Arnarsyni og öllu fólki hans, frjálsu og ófrjálsu.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Höfundur

Gísli Gunnarsson (1938-2020)

prófessor emeritus í sagnfræði við HÍ

Útgáfudagur

18.9.2000

Spyrjandi

Bjarni Már Magnússon

Tilvísun

Gísli Gunnarsson (1938-2020). „Hvers vegna hefur Náttfara ekki verið hampað sem fyrsta landnámsmanninum?“ Vísindavefurinn, 18. september 2000. Sótt 25. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=920.

Gísli Gunnarsson (1938-2020). (2000, 18. september). Hvers vegna hefur Náttfara ekki verið hampað sem fyrsta landnámsmanninum? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=920

Gísli Gunnarsson (1938-2020). „Hvers vegna hefur Náttfara ekki verið hampað sem fyrsta landnámsmanninum?“ Vísindavefurinn. 18. sep. 2000. Vefsíða. 25. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=920>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvers vegna hefur Náttfara ekki verið hampað sem fyrsta landnámsmanninum?
Þetta er góð spurning. Óneitanlegt er að sá sem fyrstur hóf ævilanga búsetu hér á landi var ekki Ingólfur Arnason heldur þræll Garðars Svavarssonar, nefndur Náttfari sem varð eftir á Íslandi með ambátt einni þegar húsbóndi hans flutti alfarinn af landinu.

Sú staðreynd að Ingólfur Arnarson er talinn hafa verið fyrstur landnámsmanna á Íslandi felst í því að skipulagt landnám með „landnemum og hetjum af konungakyni“ eins og sagt var í hátíðarljóði á Þingvöllum 1930 hófst fyrst með landnámi Ingólfs um 870. Fordæmi hans var upphafið að þeirri landnámsgerð sem einkenndi byggingu landsins næstu 60 ár. Ríkir bændur og höfðingjar lögðu undir sig stór héröð og „gáfu“ síðan vinum og vandamönnum jarðir úr landnámi sínu, væntanlega gegn því að þeir viðurkenndu héraðsvöld gefandans. Þetta skipulagða landnám norrænna höfðingja hófst sem sagt ekki með óskipulagðri undankomu þrælsins Náttfara heldur samkvæmt Landnámabók með Ingólfi Arnarsyni og öllu fólki hans, frjálsu og ófrjálsu.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:...