Sólin Sólin Rís 06:45 • sest 20:20 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 06:12 • Sest 01:17 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:13 • Síðdegis: 20:35 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:06 • Síðdegis: 14:23 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 06:45 • sest 20:20 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 06:12 • Sest 01:17 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:13 • Síðdegis: 20:35 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:06 • Síðdegis: 14:23 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Hugvísindi Málvísindi: íslensk Hver er munurinn á fósturforeldrum og stjúpforeldrum?

Flokkun:

1.7.2005
Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hver er munurinn á fósturforeldrum og stjúpforeldrum?

Guðrún Kvaran

Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun
Orðið fóstri var í fornu máli bæði notað um þann sem tók einhvern í fóstur og þann sem var í fóstri hjá einhverjum. Sama gilti um orðið fóstra. Það var bæði notað um konuna sem tók einhvern í fóstur og stúlku sem tekin var í fóstur. Í nútímamáli virðist merkingin ‘fósturfaðir’ og ‘fósturmóðir’ ríkjandi í orðunum fóstri og fóstra þótt hin þekkist líka. Fósturfaðir er þannig maður sem tekur barn, dreng eða stúlku, í fóstur án þess að vera í sambúð með eða kvæntur móðurinni. Fósturmóðir er að sama skapi kona sem tekur barn í fóstur án þess að vera í sambúð með eða gift föðurnum. Oftast eru þau sameiginlega fósturforeldrar barnsins.



Í ævintýrum, svo sem Mjallhvíti og dvergunum sjö, eru stjúpur gjarnan illar og öfundsjúkar út í stjúpbörn sín.

Stjúpfaðir, stjúpi, er aftur á móti kvæntur eða í sambúð með móður barns og gengur barninu í föðurstað. Barnið er þá stjúpbarn hans, stjúpsonur eða stjúpdóttir eftir atvikum. Stjúpmóðir, stjúpa, er gift eða í sambúð með föður barns og gengur barninu í móðurstað.

Forliðurinn stjúp- er talinn merkja ‘stýfður, sviptur (öðru foreldri), stúfur’. Hann er til í öðrum germönskum málum, til dæmis sem step- í ensku orðunum stepmother og stepfather.

Mynd: The wicked queen and the magic mirror.

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

1.7.2005

Spyrjandi

Steinunn Sigurðardóttir

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hver er munurinn á fósturforeldrum og stjúpforeldrum?“ Vísindavefurinn, 1. júlí 2005, sótt 1. apríl 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=5105.

Guðrún Kvaran. (2005, 1. júlí). Hver er munurinn á fósturforeldrum og stjúpforeldrum? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=5105

Guðrún Kvaran. „Hver er munurinn á fósturforeldrum og stjúpforeldrum?“ Vísindavefurinn. 1. júl. 2005. Vefsíða. 1. apr. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=5105>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hver er munurinn á fósturforeldrum og stjúpforeldrum?
Orðið fóstri var í fornu máli bæði notað um þann sem tók einhvern í fóstur og þann sem var í fóstri hjá einhverjum. Sama gilti um orðið fóstra. Það var bæði notað um konuna sem tók einhvern í fóstur og stúlku sem tekin var í fóstur. Í nútímamáli virðist merkingin ‘fósturfaðir’ og ‘fósturmóðir’ ríkjandi í orðunum fóstri og fóstra þótt hin þekkist líka. Fósturfaðir er þannig maður sem tekur barn, dreng eða stúlku, í fóstur án þess að vera í sambúð með eða kvæntur móðurinni. Fósturmóðir er að sama skapi kona sem tekur barn í fóstur án þess að vera í sambúð með eða gift föðurnum. Oftast eru þau sameiginlega fósturforeldrar barnsins.



Í ævintýrum, svo sem Mjallhvíti og dvergunum sjö, eru stjúpur gjarnan illar og öfundsjúkar út í stjúpbörn sín.

Stjúpfaðir, stjúpi, er aftur á móti kvæntur eða í sambúð með móður barns og gengur barninu í föðurstað. Barnið er þá stjúpbarn hans, stjúpsonur eða stjúpdóttir eftir atvikum. Stjúpmóðir, stjúpa, er gift eða í sambúð með föður barns og gengur barninu í móðurstað.

Forliðurinn stjúp- er talinn merkja ‘stýfður, sviptur (öðru foreldri), stúfur’. Hann er til í öðrum germönskum málum, til dæmis sem step- í ensku orðunum stepmother og stepfather.

Mynd: The wicked queen and the magic mirror....