Sólin Sólin Rís 05:51 • sest 21:06 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 09:47 • Sest 06:52 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 00:02 • Síðdegis: 12:48 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 06:36 • Síðdegis: 18:53 í Reykjavík

Hvað er síþreyta? Getur fólk á öllum aldri fengið síþreytu og er til lækning?

EDS

Síþreyta er sjúkdómur sem getur herjað á fólk af báðum kynjum og á öllum aldri, en er algengust meðal yngri kvenna. Stundum fylgir síþreyta í kjölfar flensu, lungnabólgu eða annarrar sýkingar en það er þó langt frá því að vera algilt. Sumir telja sjúkdóm í miðtaugakerfi orsök síþreytu en aðrir að sjúkdómurinn sé aðallega af sálrænum toga. Ekkert er þó vitað með vissu um orsakir síþreytu og hafa tilraunir til að finna skýringu ekki gefið afdráttarlausar niðurstöður.

Síþreyta einkennist af stöðugri þreytu sem byrjar nokkuð skyndilega og getur staðið yfir vikum eða mánuðum saman. Önnur algeng einkenni eru til dæmis hægari hugsun, lélegt minni, einbeitingarleysi, fælni, kvíði, þunglyndi, of lítil eða of mikil svefnþörf, vöðva- og liðverkir, hitaslæðingur, hálsbólga, meiri viðkvæmni fyrir hita og kulda, óvenjulegir höfuðverkir, ljósfælni, óregla á hægðum og munn- og augnþurrkur. Þessi einkenni þurfa þó ekki að vera öll til staðar hjá sama sjúklingnum.

Sálfræðingar hafa verið fengnir til að aðstoða fólk sem þjáist af síþreytu. Léttar líkamsæfingar hafa einnig komið að gagni. Síþreyta hverfur ekki jafn skjótt og hún kom, en flestir fá bata eftir einhverjar vikur eða mánuði, þó til séu tilfelli þar sem þetta ástand varir í meira en ár.

Nánari umfjöllun um síþreytu má lesa á Doktor.is í grein Eiríks Líndals, sálfræðings á geðdeild Landspítalands. Þar er meðal annars að finna gagnleg ráð fyrir síþreytta. Einnig má lesa um síþreytu á heimasíðu Magnúsar Jóhannssonar læknis.

Heimildir:

Doktor.is – Sálrænar hliðar síþreytu eftir Eirík Líndal

Magnús Jóhannsson læknir – svar við spurningu um síþreytu



Mynd: chinaetv.com

Höfundur

Emilía Dagný Sveinbjörnsdóttir

landfræðingur og starfsmaður Vísindavefsins

Útgáfudagur

16.7.2002

Spyrjandi

Marta Pálsdóttir
Guðbjörn Geirsson

Tilvísun

EDS. „Hvað er síþreyta? Getur fólk á öllum aldri fengið síþreytu og er til lækning?“ Vísindavefurinn, 16. júlí 2002. Sótt 16. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=2593.

EDS. (2002, 16. júlí). Hvað er síþreyta? Getur fólk á öllum aldri fengið síþreytu og er til lækning? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=2593

EDS. „Hvað er síþreyta? Getur fólk á öllum aldri fengið síþreytu og er til lækning?“ Vísindavefurinn. 16. júl. 2002. Vefsíða. 16. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=2593>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað er síþreyta? Getur fólk á öllum aldri fengið síþreytu og er til lækning?
Síþreyta er sjúkdómur sem getur herjað á fólk af báðum kynjum og á öllum aldri, en er algengust meðal yngri kvenna. Stundum fylgir síþreyta í kjölfar flensu, lungnabólgu eða annarrar sýkingar en það er þó langt frá því að vera algilt. Sumir telja sjúkdóm í miðtaugakerfi orsök síþreytu en aðrir að sjúkdómurinn sé aðallega af sálrænum toga. Ekkert er þó vitað með vissu um orsakir síþreytu og hafa tilraunir til að finna skýringu ekki gefið afdráttarlausar niðurstöður.

Síþreyta einkennist af stöðugri þreytu sem byrjar nokkuð skyndilega og getur staðið yfir vikum eða mánuðum saman. Önnur algeng einkenni eru til dæmis hægari hugsun, lélegt minni, einbeitingarleysi, fælni, kvíði, þunglyndi, of lítil eða of mikil svefnþörf, vöðva- og liðverkir, hitaslæðingur, hálsbólga, meiri viðkvæmni fyrir hita og kulda, óvenjulegir höfuðverkir, ljósfælni, óregla á hægðum og munn- og augnþurrkur. Þessi einkenni þurfa þó ekki að vera öll til staðar hjá sama sjúklingnum.

Sálfræðingar hafa verið fengnir til að aðstoða fólk sem þjáist af síþreytu. Léttar líkamsæfingar hafa einnig komið að gagni. Síþreyta hverfur ekki jafn skjótt og hún kom, en flestir fá bata eftir einhverjar vikur eða mánuði, þó til séu tilfelli þar sem þetta ástand varir í meira en ár.

Nánari umfjöllun um síþreytu má lesa á Doktor.is í grein Eiríks Líndals, sálfræðings á geðdeild Landspítalands. Þar er meðal annars að finna gagnleg ráð fyrir síþreytta. Einnig má lesa um síþreytu á heimasíðu Magnúsar Jóhannssonar læknis.

Heimildir:

Doktor.is – Sálrænar hliðar síþreytu eftir Eirík Líndal

Magnús Jóhannsson læknir – svar við spurningu um síþreytu



Mynd: chinaetv.com...