Gæti ísbjörn synt frá Grænlandi til Íslands?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Gæti ísbjörn synt frá Grænlandi til Íslands?
Þol og mikið úthald er eitt af helstu einkennum bjarndýra. Bjarndýr geta hlaupið nokkuð hratt og haldið hraðanum lengi og úthaldið er sennilega helsti styrkur þeirra.

Ísbjörn er það bjarndýr sem best er lagað að lífi í vatni. Eins og sjá má af latneska heitinu, Ursus maritimus, er hann líka stundum kallaður sjóbjörn. Geysilegt úthald ísbjarnarins sést best á löngum sundferðum hans í sjó. Hann hikar ekki við að synda yfir firði og sund og hafa rannsóknir sýnt að hann getur synt á allt að 10 km hraða á klukkustund. Skráð er tilvik þar sem fullorðinn ísbjörn synti alls 100 km leið og tók sú sundferð 11 klukkustundir! Annað skráð tilvik staðfesti að ísbjörn hafi synt 320 km leið og er það lengsta skráða sundferðalag bjarndýrs, en ekki er vitað hversu lengi það stóð yfir.

Ísbirnir á sundi.

Fjarlægðin milli Íslands og Grænlands, þar sem Grænlandssund er mjóst, er um 300 km. Það má því ætla að ísbirnir geti synt þá leið, en hugsanlega þyrftu þeir að hvíla sig á leiðinni. Engar staðfestar heimildir eru þó til fyrir slíku sundi á milli landanna tveggja.

Þegar ísbirnir berast til Íslands hafa þeir yfirleitt farið mestan hluta leiðarinnar á ísjökum sem rekur í sífellu suður á bóginn meðfram austurströnd Grænlands. Þeir eiga því ekki afturkvæmt til náttúrlegra heimkynna sinna af eigin rammleik, því að það þýðir til dæmis ekki að koma sér upp á ísjaka við Ísland; hann rekur bara áfram til suðurs og bráðnar að lokum! Þetta er ein ástæðan til þess að ísbjarnastofninn hefur ekki lagt Ísland undir sig til fastrar búsetu.

Auk þess er helsta fæðuöflun ísbjarna mjög sérhæfð og tengd hafís. Hún felst í því að drepa seli á sérstakan hátt við ísbrúnina eða við vakir í ísnum. Þess konar fæðuöflun yrði ekki mjög árangursrík hér á landi. En vegna þessarar fæðuöflunar er heitið ísbjörn einmitt afar viðeigandi um þessa dýrategund; þessir birnir eru mjög háðir ís.

Líkamleg einkenni ísbjarnarins sýna hversu vel hann er lagaður að sundi. Hann er straumlínulagaðri en önnur bjarndýr og þykkt fitulag (allt að 11 cm þykkt) ver hann gegn kulda.

Lesefni um ísbirni og fleiri heimskautadýr:

Páll Hersteinsson, 1998. „Spendýr á norðurslóðum“. Undur veraldar: Greinasafn um raunvísindi fyrir almenning, ritstj. Þorsteinn Vilhjálmsson. Reykjavík: Heimskringla, bls. 89-106.

Mynd:

• Polar Bears: A SeaWorld Education Department Resource

...