Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:36 • sest 21:19 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 16:44 • Sest 05:50 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:37 • Síðdegis: 17:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:57 • Síðdegis: 23:09 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Vísindavefur Unga fólkið svarar
Náttúruvísindi og verkfræði Efnafræði

Hvað getið þið sagt mér um frumefnið ál?

Baldur Bergmann Einarsson og BRH

Ál er frumefni nr. 13 í lotukerfinu. Ál er silfurhvítur léttmálmur með mólmassa 26,98 g/mól. Efnið er sterkt miðað við eðlisþyngd og auðvelt í mótun. Þessir eiginleikar álsins endurspeglast í því að það er annar mest notaði málmurinn í heiminum á eftir stáli. Ál er ekki segulmagnað en eins og almennt gildir um málma leiðir ál vel rafmagn og hita. Ál er endurvinnanlegt og er um 75% af því áli sem hefur verið framleitt enn í notkun.

Ál var uppgötvað árið 1825 þegar af danski efnafræðingurinn Hans Christian Ørsted einangraði það úr efninu álklóríð (AlCl3). Frumefnið dregur nafn sitt af efninu álúm sem Forn-Grikkir og Rómverjar notuðu meðal annars sem litarefni.

Ál er 13. frumefni lotukerfisins.

Ál er algengasti málmur í jarðskorpunni og finnst aðallega í svokölluðu báxíti sem er málmgrýti ríkt af áloxíðum. Ál er í dag unnið úr súráli (Al2O3), sem unnið er úr báxíti. Rafgreining er notuð til að einangra álið úr súrálinu. Ál er framleitt í margvíslegum tilgangi í heiminum: Það er til dæmis notað í matar- og drykkjarumbúðir; farartæki af ýmsum stærðum og gerðum, svo sem bíla og skip; sjónvarp og hljómflutningstæki og raflínur.

Framleiðsla áls er ekki óumdeild en hún hefur töluverð umhverfisáhrif. Þannig má nefna að losun koltvíildis eða koltvísýrings frá álverinu á Reyðarfirði nemur samanlagt um 564 þúsund tonnum af CO2 og CO2-ígildum, sem er svipað og allur bílafloti Íslendinga losar.

Heimildir

Mynd

Þetta svar er eftir nemanda í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2014.

Höfundar

Baldur Bergmann Einarsson

nemandi í Háskóla unga fólksins

Björn Reynir Halldórsson

BRH

Útgáfudagur

10.9.2014

Spyrjandi

Freyja Dís Jónsdóttir

Efnisorð

Tilvísun

Baldur Bergmann Einarsson og BRH. „Hvað getið þið sagt mér um frumefnið ál?“ Vísindavefurinn, 10. september 2014. Sótt 20. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=31948.

Baldur Bergmann Einarsson og BRH. (2014, 10. september). Hvað getið þið sagt mér um frumefnið ál? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=31948

Baldur Bergmann Einarsson og BRH. „Hvað getið þið sagt mér um frumefnið ál?“ Vísindavefurinn. 10. sep. 2014. Vefsíða. 20. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=31948>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað getið þið sagt mér um frumefnið ál?
Ál er frumefni nr. 13 í lotukerfinu. Ál er silfurhvítur léttmálmur með mólmassa 26,98 g/mól. Efnið er sterkt miðað við eðlisþyngd og auðvelt í mótun. Þessir eiginleikar álsins endurspeglast í því að það er annar mest notaði málmurinn í heiminum á eftir stáli. Ál er ekki segulmagnað en eins og almennt gildir um málma leiðir ál vel rafmagn og hita. Ál er endurvinnanlegt og er um 75% af því áli sem hefur verið framleitt enn í notkun.

Ál var uppgötvað árið 1825 þegar af danski efnafræðingurinn Hans Christian Ørsted einangraði það úr efninu álklóríð (AlCl3). Frumefnið dregur nafn sitt af efninu álúm sem Forn-Grikkir og Rómverjar notuðu meðal annars sem litarefni.

Ál er 13. frumefni lotukerfisins.

Ál er algengasti málmur í jarðskorpunni og finnst aðallega í svokölluðu báxíti sem er málmgrýti ríkt af áloxíðum. Ál er í dag unnið úr súráli (Al2O3), sem unnið er úr báxíti. Rafgreining er notuð til að einangra álið úr súrálinu. Ál er framleitt í margvíslegum tilgangi í heiminum: Það er til dæmis notað í matar- og drykkjarumbúðir; farartæki af ýmsum stærðum og gerðum, svo sem bíla og skip; sjónvarp og hljómflutningstæki og raflínur.

Framleiðsla áls er ekki óumdeild en hún hefur töluverð umhverfisáhrif. Þannig má nefna að losun koltvíildis eða koltvísýrings frá álverinu á Reyðarfirði nemur samanlagt um 564 þúsund tonnum af CO2 og CO2-ígildum, sem er svipað og allur bílafloti Íslendinga losar.

Heimildir

Mynd

Þetta svar er eftir nemanda í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2014.

...